‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

4-§. Qadimgi podsholik davrida Misr
(m. av. XXV1II-XXI1I asrlar)
44

---

m isrliklarni avval g o 'sh t, yog", sut-qatiq, teri, ju n va ishchi hayvon 
kuchi bilan ta'm inlagan.
B u davrda m isrliklar hunarm andchilik sohasida jiddiy yu- 
tuqlarga erishganlar. M isrda m iskarlik, qurolsozlik, m e’m orchilik 
va hunarm andchilikning boshqa sohalari ancha rivoj topgan edi. 
Shu davrda kulolchilik charxi k ash f etilib, kulolchilik yanada 
rivojlangan.
M isrda dehqon- 
chilik, chorvachilik 
va hunarm andchilik­
ning 
rivojlanishi 
natijasida 
ortiqcha 
m ahsulotlar 
ishlab 
chiqarilgan. 
D eh­
qonlar, 
chorvador- 
lar v a hunarm andlar 
o ‘z 
ixtiyorlaridagi 
ortiqcha 
narsalarni 
o 'zaro
alm ashgan- 
lar. O 'zaro alm ashuv 
ichki va tashqi bo- 
zorni vujudga keltirgan. M isrning shahar va qishloqlari orasidagi 
alm ashuv suv va quruqlik y o 'llari orqali olib borilgan. M isr sha- 
harlari va qishloqlaridan har tom onga savdo y o 'llari tarqaigan edi. 
Nil daryosi b o 'y lab shimol dart janu b g a va jartubdan shim olga har 
xil m ahsulot ortilgan kem alar va qayiqlar tinim siz qatnab turgan. 
M isr savdogarlari Janubda N ubiya, Efiopiya, g 'arb d a liviyaliklar 
va shim oli-sharqda falastinliklar, finikiyaliklar, O 'rtay er dengizi 
havzasidagi m am lakatlar va M esopotam iyaning shahar-davlatlai'i 
bilan q iz g 'in savdo-sotiq ishlarini olib borganlar. Shuru ham aytib 
o 'tis h jo izk i, rilisrlik savdogarlar g 'a rb d a A rab qirlari orasidagi 
qulay soy so'qrtioqlaridan Qizil dengiz sohillarigacha chiqib bor- 
ganlar. 
^ ^
Misrda inulkiy ten"s!/Ji|i \:n rahaqulanish. 
M isrda dehqon- 
chilik, chorvachilik.
45

---

rivojlanib, ortiqcha m ahsulot ishlab chiqarilishi natijasida buyum
alm ashinuvi rivoj topgan. Q ishloq x o'jaligi, chorvachilik. hunar- 
m andchilik va savdodan keladigan darom adlarning katta qismi 
fir’ avnlar, ruhoniylar. sarkardalar, katta yer egalari va yirik savdo­
garlar q o 'lid a to'plangan. Shu bois ular tobora boyib borganlar. 
M isr fir’avnlari q o 'sh n i m am lakatlarga tez-tez urushlar uyushtirib 
turgan. A ksarivat hollarda M isr qo'sh in lari qo 'sh n i m am lakat- 
lardan k o 'p lab asir, o 'lja va boyliklar olib qaytgan. Bu boylik va 
o 'ljalar fir’avn va uning am aldorlari orasida taqsim langan. M az­
kur davrda M isrda xususiy mulk, mulkiy tengsizlik va tabaqalanish 
yanada kuchaygan. O 'sh a davrda M isr aholisi bir necha toifa-ta- 
baqalarga b o 'ling an edi. F ir’avn. a ’yon va ruhoniylar aholining 
eng nufuzli kishilari hisoblangan. Kichik am aldorlar va jangchilar 
aholining m a ’lum tabaqasini tashkil etgan. D ehqonlar va hunar- 
m andlar m ehnatkashlar tabaqasini taslikil etgan. M isrda hecli qan- 
day m ol-m ulkka ega bo'lm agan, huquqsiz kishilar ham bo'lgan. 
Bular aholining eng quyi tabaqasi - ch o 'rilar va qullar edi. M isr 
fir’avnlari m am lakatni vazirlar, qozikalonlar, katta-kichik am al- 
dor-a’yonlar, ruhoniylar, sarkarda va k o 'p sonli q o 'sh ing a tavanib 
boshqarganlar. Lashkarboshilar va q o 'sh in podsholikning asosiy 
tayanchi edi. M isr fir’avnlari m am lakatni markaziy. viloyat va m a­
halliy tasbkilotlar orqali idora qilganlar. Qadim gi M isr fir'av n lar 
hukm ronlik qilgan m ustabid quldorlik davlati edi. D em ak, fir’avn­
lar m am lakat boshqaruvida cheksiz huquqqa ega edilar. Flatto ular 
o'zlarin i ilohiylashtirib xudo darajasiga ham ko'targanlar.