Yosh tadqiqotchilar ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallari

MAKTABGACHA TA’LIMGA E’TIBOR – KELAJAKKA E’TIBOR

TerDU, Ijtimoiy fanlar fakulteti

Maktabgacha ta’lim psixologiyasi va
pedagogikasi yo’nalishi 2- kurs talabasi
Choriyeva Maxliyo Chorshami qizi

Maktabgacha ta’lim tizimi haqida gap ketganda avvalo bu atamaning kelib chiqishini bilishimiz lozim . Bu atama 1837-yilda Fridrix Frebel tomonidan ishlatilgan. U Germaniyaning Bad-Blanken-Burg shaharchasida “bolalar bog’chasi” ochadi va bolalarni tarbiyalashni yo’lga qo’yadi. Shundan so`ng bu atama keng qo’llanila boshladi. O’zbekistonga esa bu atama 1891-yilda kirib kelgan va birinchi bolalar bog’chasi Toshkent istirohat bog’ida ochilgan. Keyinchalik esa bu sohani yanada rivojlantirish maqsadida turli islohatlar olib borildi. Ayniqsa yaqin yillarda amalga oshirilgan islohatlar misli ko`rilmagan voqealardir . Misol qilib birgina Maktabgacha ta’lim vazirligining tashkil qilinishini olishimiz mumkin. Oldinlari Maktabgacha ta’lim deganda faqatgina kamchiliklar gapirilgan bo`lsa, bugungi kunga kelib bu sohadagi yutuqlar keng talqin qilinmoqda. Vazirlik tomonidan ham maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish maqsadida turli qarorlar qabul qilinmoqda. Albatta bularning hammasi kelajagimiz egalari bo`lgan bolalarning barkamol shaxs bo`lib yetishishlari uchun xizmat qilmoqda .

Keling birgalikda bundan 10 yil oldingi maktabgacha ta’lim tizimi va hozirgi kundagi maktabgacha ta’lim tizimini solishtirib ko’raylik. Oldin ota-onalar maktabgacha ta’lim tashkilotlarini faqatgina bolaga qarovchi, ya’ni, tarbiyachilarga bolani ovqatlantiruvchi, uxlatuvchi shaxs sifatida qaralgan bo’lishsa, bugungu kunga kelib ota-onalar maktabgacha ta’lim tashkilotlarini tom ma`noda bolalarni intellektual salohiyatini oshirishga yordam beruvchi, farzandlarini barkamol shaxs bo’lib yetishishiga xizmat qiluvchi ta’lim maskani sifatida qaramoqdalar. Ota-onalar bolalarining barkamol shaxs bo’lib shakllanishida faqat tarbiyachilarga ishonib qolmasdan o’zlari ham astoydil harakat qilmoqdalar. Maktabgacha ta’lim tashkiloti bilan hamkorlikni uzviy yo’lga qo’moqdalar. Lekin “Guruch kurmaksiz bo’lmaydi” deganlaridek jamiyatimizning ba’zi insonlarida “Maktabgacha ta’lim tizimi nimaga kerak ?” degan savol paydo bo’ladi.
Bilamizki, insonlar umri davomida egallaydigan bilimlarning 70%ini 5 yoshgacha, 30%ini esa qolgan umri davomida egallaydilar. Endi o`ylab qaraylik shu vaqt mobaynida farzandimizni ta’lim tarbiyasi bilan qanday shug’ullanmoq lozim ? Maktabgacha ta’lim tashkilotlari bolani faqat tarbiyalab qolmasdan ularni aqliy, jismoni va psixologik jihatdan rivojlanishiga yordamlashadi. Bola uchun maktabgacha ta’lim tashkiloti ilk ijtimoiy muhit hisoblanadi . Shunday qilib maktabgacha ta’lim tashkiloti bolaning intelektual salohiyatini oshirishga , balki, ularning barcha sohalarini rivojlantirishga yordam beradi.
Maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish uchun bolalarni to’laqonli qamrovini tashkil qilish, malakali kadrlarni yetkazib berish bilan bir qatorda ota-onalarning ham bu sohadagi bilimlarini yangilash lozim. Chunki bola barkamol shaxs bo’lib kamol topishida faqat maktabgacha ta’lim tashkilotining harakatlari kamlik qiladi. Xalqimiz shuning uchun ham “Birlashgan o’zar, birlashmagan to’zar ”deydi Biz bugundan birgalikda , birlashib harakat qilsak kelajak avlodlarimiz davlatimizni yanada yuksaklarda ko’tarishga harakat qiladilar.