Yong‘in xavfsizligi profilaktikasi

IKKINCHI O‘QUV SAVOL
QUTQARISH TUSHINCHASI, QUTQARISH VA CHIQARISH YO‘LLARINI ANIQLASH.
Odamlarni mustaqil tashkillashtirilgan holda yong‘inni xavfli omillari mavjud xonadan tashqariga chiqish harakati evakuatsiya jarayoni hisoblanadi. Aholining kam harakatlanishi guruhiga kiruvchi odamlarning xizmat ham evakutsiya hisoblanadi. Evakuatsiya chiqish yo‘llari orqali amalga oshiriladi.
Odamlarga yong‘inning xavfli omillari ta’sir etganda yoki, shunday ta’sir xavfi bevosita taxdid solganda majburiy harajatlanishi, qutqarishga kiradi. Qutqarish ishlari ham yong‘in o‘chirish bo‘linmalari yordamida yoki maxsus o‘rgatilgan xodimlar tomonidan, shu jumladan, maxsus qutqaruv vositalaridan foydalanilgan holda evakuatsiya va avariya chiqishlari orqali mustaqil amalga oshiriladi.
Odamlarni evakuatsiya yo‘llarida himoya qilish hajmiy-rejaviy, iqtisodiy, konstruktiv, muxandislik-texnik va tashkiliy tadbirlar majmuasi bilan ta’minlanadi.
Xona miqyosida evakuatsiya yo‘llari, shu xonadan evakuatsiya chiqish yo‘llari orqali, ularda yong‘in o‘chirish va tutunga qarshi himoya vositalari hisobga olmagan holda odamlarni bexatar evakuatsiya qilishi ta’minlashi lozim.
Xonalar tashqarisida evakuatsiya yo‘llarini himoyasi odamlarni bexatar evakuatsiya qilish sharoitidan kelib chiqib, evakuatsiya yo‘liga chiqadigan xonalarning funksional yong‘in xavfi evakuatsiya qilinuvchilar soni, binoning yong‘in bardoshlik darajasi va konstruktiv yong‘in xavflik sinfi, qavatdan va butun binodan evakuatsiya chiqish sonini hisobga olgan holda nazarda tutish kerak.
Xonalar va xonalardan tashqaridagi evakuatsiya yo‘llaridagi konstruksiyalarning yuza qatlamlari uchun qo‘llaniladigan (pardozlov va qoplamalar) qurilish ashyolarining yong‘in xavfi, xona va binoning funksional yong‘inga xavfi va evakuatsiya yo‘llarini himoyalash bo‘yicha boshqa tadbirlarni hisobga olgan holda cheklanishi lozim.
Chiqish yo‘llari evakuatsiya yo‘li bo‘lib xisoblanadi, agar ular olib chiqsa:
a) 1-qavat xonasidan tashqariga - bevosita; yo‘lak orqali; vestibyul orqali (foye); zina katagi orqali; yo‘lak va vestibyul (foye) orqali; yo‘lak va zina katagi orqali.
b) birinchidan tashqari, istalgan qavatdagi xonasidan:
-bevosita zina katagiga yoki 3-turdagi zinaga;
-bevosita zina katagiga yoki 3-turdagi zinaga olib chiquvchi yo‘lakka;
-bevosita zina katagiga yoki 3-turdagi zinaga chiqishi bo‘lgan hol (foye)ga.
v) a) va b) da ko‘rsatilgan chiqish yo‘li bilan ta’minlangan, shu qavatdagi qo‘shni xonaga (A va B toifadagi F5 sinfiga mansub xonadan tashqari) A va B toifadagi xonaga chiqish, evakuatsiya hisoblanishiga yo‘l qo‘yiladi, agar u yuqorida eslatilgan A va B toifadagi xonalarga xizmat ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan, doimiy ishchi o‘rinlarisiz texnik xonadan olib chiqsa.
Erto‘la va sokolqavatdan evakuatsiya hisoblanadigan chiqish yo‘llarini, odatda, binoning umumiy zina kataklaridan alohida, bevosita tashqariga chiqishi nazarda tutilishi lozim.
Yo‘l qo‘yiladi:
-er to‘ladan evakuatsion chiqish yo‘llarini umumiy zina kataklari orqali, tashqariga alohida chiqishi yo‘li nazarda tutilishiga, agar zina katagi boshqa qismlardan 1-turdagi yong‘inga qarshi tusiq devor bilan ajratilgan bo‘lsa: