Yo’nalishga kirish

Psixofiziologik omillar
: mexnat sharoitida, ish joyini va moslamani 
joylashishda, mashina va mexanizmlarni ishlatish. 
a) harakat sistemasini fizik toliqishi; 
b) aktiv harakatlanishni fiziologik susaishi; 
v) qon aylanish va nafas olish sistemasini fiziologik toliqishi; 
g) asab-ruxiy kuchlanishlar. 
2. Ishlab chiqarishda f
izik omillar:
a) ishlab chiqarishda to’g’ri kelmaydigan meteo sharoitlar; 
b) nurlanish darajasini ko’payishi; 
v) elektr statiik tokini drajasini ko’tarilishi; 

---

g) ishlab chiqarishda chang miqdoini ko’tarilishi; 
d) shovqin va vibratsiya darajasini ko’tarilishi; 
e) ishlab chiqarishda noratsional yoritilganlik; 
j) atmosfera bosimini kutarilishi yoki pasaishi. 
3. 
Ishlab chiqarishda kimiyoviy omillar 
gazlar, suyukliklar, aerozollar
4.
 Ishlab chiqarishda biologik omillar 
 
a) mikro – va makro- organizmlar – infeksiya q o’zg’atuvchilar, invaziyalar, 
zamburuqlik kasaliklar; 
b) farmatsevtik ishlab chiqarish, sun’iy maxsulotlar ishlab chiqarish, go’sht 
kombinatlar. 
5
. Ishlab chiqarishda jaroxatlanish xavfi: 
Harakatlanuvchi mashinalar va mexanizmlar, ishlab chiqarishdagi 
harakatlanadigan asbob-uskunalar elektr xavfi. 
6-jadval. Zararli faktorlar va ularning salbiy oqibatlari 
№ 
Ishlab chiqarishda zararli 
omillar 
Zararli omillarni 
natijasi 
Bajariladigan ishlari 
1.
Normal 
meteorologik 
rejimini buzilishi 
Sovuq 
qotish, 
oftob 
urush,, artrit 
Ochiq 
havodagi 
qurulish 
ishlari,. Yopik kabinali kranlar 
va ekskovatorlar bilan ishlash.
2.
Maqbul 
bo’lmagan 
atmosfera bosimida ishlash 
Kessonn 
kasalligi, 
ishshimik 
yurak 
kasalligi, insult 
Kessonlarda ishlash, vodolazlar 
ishlari 
Тog’lar 
tepasidagi 
qurulish ishlari 
3.
Shovqin 
darajasini 
balandligi 
Shovqin 
kassaligi. 
garenglik, 
yeshitish 
sistemasini susaishi 
Yog’ochni 
qayta 
ishlash 
pnevmatik 
instrumentlar, 
titrovchi mashinalarga yaqin 
ishlash 
4.
Ishlab 
chiqarishda 
titrash(vibratsiya) 
darajasini 
maqbuldan 
yuqori bolishi 
Vibratsiya kassalligi 
Vibromoslamalar 
va 
vibratsiyasi yukori bo’lgan 
mashinalar bilan ishlash. 
5.
Ishlab chiqarishda zararli 
chang miqdorini oshishi 
Pnevmokonioz,silikoz, 
antrakoz,bronxial astma 
Yanchish, maydalash va mayda 
zarrachali materiallar tashishi, 
portlatish ishlar, elektropay-
vantlash , qumli ishlar. 
6.
Zaxari 
toksinlar 
va Kuchli 
va 
surunkali Pardoz ishlari, asfalt, tom 

---

materiallar ta’siri 
zaxarlanishlar, 
teri 
kassaligi. 
Kimiyoviy 
kuyishlar 
ishlari 
7.
Yeritilganlikni 
notug’ri 
taqsimlash, 
kam 
yoritilganlik 
Kuz 
kassaliklari, 
travmatizm xavfi 
Kam ta’minlangan tabiiy va 
sun’iy yeritishdagi ishlar 
8.
Muskullarni 
toliqishi, 
notug’ri, 
zarur 
pozalar, 
ko’p oyoqda turish, og’ir 
yuklarni ko’tarish va qabul 
qilish.
venoz, 
tromboflebit 
grija 
Qo’lda 
bajariladigan 
og’ir 
ishlar,
9.
Yuqori 
darjadagi 
nur 
energiyasi, 
yuqori 
darajadagi 
infrokizil 
nurlanish, 
Ko’z 
kasalliklari: 
katarakta, kon’yuktivit 
Elektr va gazpayvandlash ishlar 
10.
Ionlashgan nurlar, radiaktiv 
moddalar, 
izotoplar 
va 
rentgen nurlarini ta’siri. 
Тeri kassalligi, shu 
jumladan 
saraton, 
dermatitlar, 
ekzema, 
yazva 
va 
nurlanish 
kassaligi 
Qon, teri kasalliklari