Yil O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jaligi instituti

1-rasm.


Sinov savollari

1. 
   Geometrik optika qonunlarini tushuntiring.
   
2. 
   Linza formulasini yozing.
   
3. 
   Botiq va qavariq linzalarda tasvir yasashni ko`rsating.
   
4. 
   Linzalarning ishlatilish sohalari. Ko`z.
   
5. 
   Ishni bajarish tartibi tushuntiring.
   

Laboratoriya ishi №30
SHISHANING SINDIRISH KO`RSATKICHINI MIKROSKOP YORDAMIDA ANIQLASH


Mashg’ulotning maqsadi: geometrik optika qonunlarini o’rganish, mikroskopning tuzilishi bilan tanishish, shishaning sindirish ko’rsatkichini mikroskop yordamida aniqlash.
Ish rejasi:
1. Mikroskop va ikki tomoniga belgi qo`yilgan shisha parchasi.
2. Mikroskop yordamida shishaning sindirish ko`rsatkichini aniqlash.
3. Mikroskopning qishloq xo`jaligida ahamiyatini o`rganish.
Kerakli asbob va materiallar. Mikroskop, bir tomoni qora nuqtali shisha plastinka, har ikkala tomonidan belgisi bo`lgan tekshiriladigan shisha plastinka, mikrometr.

Ishning qisqacha nazariyasi

Agar shisha plastinkadan uning tagidagi biror buyumga qaralsa, haqiqiy turgan joyidan bir oz yuqoriroqda ko`rinadi, chunki nur shishadan o`tganda sinadi. Shishaning sindirish ko`rsatkichini (n) uning d qalinligi va jism turgan S nuqtaning ko`tarilgan bo`lib ko`ringan balandligi orqali topish mumkin.

1-rasm.
Kuzatuvchining ko`zi plastinka sirtidagi S nuqtaga tik o`tkazilgan normal yo`nalishida bo`lsin deb faraz qilaylik. Normalga nisbatan kichik φ burchak yo`nalgan SB nurni tekshiramiz.
Tekshiriladigan nur (1-rasim) B nuqtaga kelib sinadi va normalga nisbatan ψ burchak bilan havoga chiqadi. Nurning sinish qonuninga asosan:
sinψ/sinφ = n


bundan sinψ = nsinφ (I)
Kuzatuvchi uchun shu nur S nuqtadan chiqqanday bo`lib ko`rinadi. Shishani qalinligi: d=AS Bizni a=AS-AS miqdor qiziqtiradi. ABS vaABS` uchburchaklardan