Yil O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jaligi instituti

Elektr sig‘im birligi. Farada (F; F) – u shunday kondensatorning sig‘imiki, bu kondensator 1 kulon elektr miqdori bilan zaryadlanganda qoplamalari orasida 1 volt elektr potensiallar ayirmasi hosil bo‘ladi. Faradaning kattaligi va o‘lchamligi _{ } formulada aniqlanadi, bu formuladan 1f=_{ } va o‘lchamligi _{ } ekanligi kelib chiqadi.

Farada sig‘imning juda yirik birligi bo‘lib, praktikada odatda ulush birliklardan – mikrofaradalardan (1 mkf=_{ }) va pikofaradalardan (1 pf=_{ }f) foydalaniladi.

20. 
    Magnit induksiya oqimi birligi. Veber (vb; wb) yoki volt-sekund (v_{ }sek; V_{ }). Bir veber shunday oqimki, u nolgacha kamayganda shu oqim bilan bog‘langan va qarshiligi 1 om bo‘lgan elektr zanjirning ko‘ndalang kesimi orqali 1 kulon elektr miqdori oqib o‘tadi.
    

SI tizimda magnit induksiya oqimining o‘lchamligi:
_{ }.
Veberning ta’rifi zanjirni kesib o‘tuvchi magnit oqimning _{ } kattalikdan _{ } kattalikkacha o‘zgarishda elektr zanjirda induksiyalangan q elektr miqdorini qarshilik R qarshilik bilan bog‘lovchi munosbatga asoslangandir:
_{ } yoki _{ }.
Veberning kattaligi 1 vb_{ }1k_{ } 1 om.
Xalqaro elektrotexnik komissiya veberning boshqacha ta’rifini qabul qildi: veber shunday oqimki, u 1 sekund ichida nolgacha tekis kamaysa, zanjirda bir volt elektr yurituvchi kuch (induksiya elektr yurituvchi kuch) induksiyalanadi.
Bu qoida Faradeyning induksiya qonunidan kelib chiqadi; uni oddiy ko‘rinishda shunday yozish mumkin:
_{ }, ya’ni 1 vb=1v_{ }1sek.
Amalda ko‘pincha magnit oqimning SGSM tizimdagi o‘lchov birligi – maksvelldan foydalaniladi: 1 vb_{ }mks.
Ko‘pchilik elektr dvigatellar va generatordagi magnit oqim milliveberlarda (mvb; mwb) o‘lchanadi. Doimiy magnitlarning magnit oqimi va elektr asboblardagi magnit oqim ko‘pincha mikroveberlarda (mkvb,_{ }) o‘lchanadi.1 mvb=0,001 vb, 1 mkvb=0,000001 vb.

21.