Yetishtirish texnologiyasi va ekologiya

Artemisia vulgaris 
L. 
0‘simligining qismlari  aralashmasligi  lozim.  Bu  o ‘simlikning 
barglari  faqat  pastki  tomoni  kumush,  ustki  tomoni  to ‘q  yashil,
142

---

quritilgandan so‘ng esa qora rangda boUishi bilan ajralib turadi.
K im yoviy  ta rk ib i.  Achchiq  shuvoq  o ‘simligimng  yer  ustki 
qismi  tarkibida  0,5-2%  efir  moyi  (absintol),  achchiq  glikozidlar 
(0,09-0,525% 
absintin, 
0,03% 
anabsintin), 
xamazulen, 
proxamazulenogen, artabsin, kahrabo, olma va askorbin kislotalar, 
karotin, arabsin va boshqa laktonlar, artemizetin fla vonoidi hamda 
oshlovchi moddalar boUadi.
Achchiq shuvoq  o ‘simligining gul to ‘plamida (savatchalarda) 
k o ‘p  miqdorda  (151,0-292,0  mg  %),  ayniqsa,  gullashidan  oldin 
(292,0  mg  %),  poyasida  esa  eng  kam  miqdorda  (1-3  mg  %) 
xamazulen to ‘planadi.  Poyaning yuqori qismida joylashgan yosh 
barglarda  (175,0  mg  %)  poyaning  pastki  qismida  joylashgan 
barglarga (90,0 mg %) nisbatan 2 baravar ko‘p xamazulen boUadi.
Efir  moyi  to ‘q  yashil  rangdagi  zaharli  suyuqlik  b o ‘lib, 
tarkibida  24,1-35,2%  tuyi!  spirti,  keton-tuyon,  pinen,  kadinen, 
fel'landren,  kariofillen,  bizabolen,  xamazulenogen  hamda  tuyil 
spirtining  sirka,  izovalerian  va  palmitin  kislotalari  bilan  hosil 
qilgan efirlari bor.
Ishlatilishi. 
Achchiq  shuvoq  o ‘simligining  preparatlari 
ishtaha ochadigan  va  ovqat  hazm  qilishga  yordam beruvchi  dori 
sifatida hamda jigar, o ‘t pufagi va gastrit kasallik) ari da ishlatiladi. 
0 ‘simlikdan  olingan  xamazulen  bronxial  astma,  revmatizm, 
ekzema  kasalliklari  va  rentgen  nuri  ta ’sirida  kuygan  yerlami 
davolashda qoUlaniladi.
D orivor  p re p a ra tla ri.  0 ‘simlikdan  damlama,  nastoyka  va 
quyuq  ekstrakt  tayyorlanadi.  0 ‘simlik  ishtaha  ochuvchi  va  o ‘t 
haydovchi yig‘malar - choylar, m e’da kasalliklarida ishlatiladigan 
tabletkalar va achchiq nastoyka tarkibiga kiradi.