«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Akkad – ...
11- §. Mesopotamiya civilizaciyaları
Tábiyiy shárayat
Tigr hám Evfrat dáryaları aralıǵındaǵı 
oypatlıqtı grekler 
Mesopotamiya
dep ataǵan, 
bul atamanıń 
Eki dárya aralıǵı
degen mánisti 
ańlatadı. Adamlar Mesopotamiyaǵa áyyem za-
manlarda kóship jaylasqan.
Mesopotamiyaǵa dáryalardıń tasqın suw-
ları túrli topıraq hám taw jınıslarınan ibarat 
massaların aǵızıp alıp kelgen. Olar jerlerdi 
azıqlandırǵan. Sol sebepli Mesopo tamiya 
jerleri ónimdarlıq ushın qolay, ónimdarlı 
bolǵan. Qısta úzliksiz jawın hám dáryalardıń 
tasıwı baslanǵanlıǵı sebepli Mesopotamiya-
da jáhándegi eń áyyemgi miflerden biri – Jer 
betin pútkilley suw basıwı haqqındaǵı 
Topan 
ráwayatı
dúnyaǵa keldi.
Eramızǵa shekemgi IV mıńjıllıqta
Meso-
potamiyada 
shumerler
qonısları payda 
bola basladı. Olar Qubla Mesopotamiyaǵa 
ornalasıp, bul jurttı 
Shumer
dep atadı. Eldiń 
Akkad 
dep atalǵan arqa bólimine kóshpeli 
sharwalar – 
akkadlar
jaylastı.
Mesopotamiya xalqınıń kásibi
Mesopotamiya xalqınıń tiykarǵı kásibi 
diyqanshılıq bolǵan. Tigr hám Evfrat dáryaları 
hár jılǵı tasqını waqtında atızlarǵa ónimdarlı 
ılay menen birge aǵıp kelgen.
Mesopotamiyada aǵash hám metall sıyaqlı 
xojalıq ushın zárúrli materiallar bolmaǵan, biraq 
dán mol jetilistiriletuǵın edi, sharwa malları kóp 

---

44
Áyyemgi 
shumerler
Este saqlań!
Olar qubla 
Mesopota-
miyaǵa jay-
lasıp, bul jurttı
Shumer
dep 
atadi. Meso-
potamiyanıń
Akkad
dep 
atalǵan ar qa 
bólimine kósh-
peli sharwalar 
– 
akkadlar
ornalastı.
Shumer
tásiyri
Frot
Umma
Sippar
Fors
qoltıǵı
Dajla
Uruq
Lagash
Ur
Kish