Yangiasr avlopi

chulg'agandek  edi;  lekin  endi,  hamma  qarzlar 

tolanib,  cho'ntakda  yana  uch  dollar  jiringlab 

yotganda,  Martinning  qalbida  muvaffaqiyatga 

ishonch yana  oshdi,  oftob  Martinga yana  issiq,

Martin

---

344

Jek  London

charog'on bolib tuyuldi,  hattoki birdaniga shar- 

ros quygan yomg'ir ham uni xursand bolib tabas- 

sum qilishga undadi. Martin och o^irgan kunlari 

doim butun dunyoga sochilib ketgan ming-ming- 

lab  ochlar  haqida  o^lagan  edi,  lekin  endi  qomi 

to^gandan keyin  ochlar haqida tashvish qilmay 

qo^di, endi o‘z muhabbatiga g‘arq bolgan Martin 

yer yuzida yashovchi son-sanoqsiz oshiqlar haqi­

da  о У lay boshladi.  Ishqiy  she’rlaming misralari 

asta-sekin esiga tusha boshladi,  natijada shun­

day ijodiy ehtiros  ta’siriga berilib  ketgan  Martin 

tramvayda  ikki  kvartal  nariga  o‘tib  ketganini 

ham sezmay qoldi.

Martin  kelganda Morzlarning uyi  mehmonlar 

bilan  gavjum  edi.  San-Rafaeldan  Rufning  ikki- 

ta  qiz xolavachchasi  mehmon  bolib  kelgan  edi, 

shu  munosabat  bilan  missis  Morz  mehmonlar- 

ni  zeriktirmaslik  bahonasi  bilan  o‘z  rejasini  - 

Ruf  atrofiga  yoshlami  to‘plash  rejasini  amalga 

oshirishga kirishgan edi.  U Martinning kelishga 

iloj  topolmaganidan  foydalanib,  ishni  boshlab 

yuborgan, shuning uchun hozir ishlar juda avji- 

da edi. Missis Morz turmushda muvaffaqiyat qo- 

zongan yoki qozonayotgan kishilami uyiga taklif 

qilishni maqsad qilib qo^gan edi. Shunday qilib, 

mehmonxonada Rufning xolavachchalari —

 Doro- 

ti  bilan  Florensdan  boshqa  yana  ikkita  doril- 

funun  muallimi:  biri -  lotinshunos,  ikkinchisi -  

ingliz  filologiyasi  mutaxassisi;  Rufning  maktab- 

dosh  o‘rtog‘i,  yaqinda  Filippindan  kelgan  yosh- 

gina  qo'shin  zobiti;  San-Fransiskodagi  kredit 

jamiyatining boshligi Jozef Perkinsning shaxsiy 

kotibi  Melvill  familiyali  yigitcha;  nihoyat,  Sten-

---

Martin  Iden

345

ford dorilfununida talim olib chiqib, 

birida bosh buxgalter lavozimida ishlayotgan Nil 

va Qo'shma klublarning a’zosi,  saylov kampani- 

yalari  vaqtida  respublika  partiyasining  doimiy 

va’zxoni,  o‘ttiz  besh  yoshlardagi  bashang  yigit

-   har jihatdan istiqboli porloq Charlz Xepgudlar 

bor  edi.  Xonimlardan  biri  -   portretshunos  ras- 

som,  ikkinchisining  kasbi  musiqachi,  uchin- 

chisi  esa  San-Fransiskoning  xarob  mahallala- 

rida  o'zining  xayriya  faoliyati  bilan  nom  chiqa- 

rib, jamiyatshunoslik  fanlari  doktori  darajasiga 

erishgan edi. Aytganday, missis Morzning rejasi- 

da ayollar uncha muhim rol oynamasdilar.  Ular 

ikkinchi  darajadagi  o‘rinda  edi.  Axir muvaffaqi- 

yat  qozongan  yoshlami  biron  narsa  bilan  uyga 

jalb qilish kerak edi-da.

Ruf  Martinni  mehmonlar  bilan  tanishtirish- 

dan oldin unga:

-  

Suhbat paytida qizishmang, -  deb pichirlab 

qo^di.

Martin  awaliga  o‘zini juda  o‘ng‘aysiz his  qila 

boshladi; u yana bir vaqtlardagidek, harakat qil- 

ganida jihozlar yoki bezak ashyolaridan bironta- 

siga tegib ketishdan qo'rqib yurdi. Bundan tash­

qari,  mehmonlar oldida o‘zini o‘ng‘aysiz sezdi.  U 

ilgari hech  qachon  shuncha ko‘p  atoqli kishilar 

bilan  birga  bolgan  emas  edi.  Xususan,  bosh 

buxgalter  Xepgud  unda  zo‘r  taassurot  qoldirdi, 

shuning uchun  Martin  fursat kelganda u  bilan 

yaqindan  tanishishga  ahd  qildi.  Martin  zohi- 

ran  cho'chib  turgan  bolsa  ham,  aslida  o'zining 

qudratiga  qattiq  ishonar  edi,  shuning  uchun 

ham,  erkak  va  ayollar  bilan  kuch  sinashishni

banklardan

---