Yangiasr avlopi

Jek  London

---

Martin  Iden

3S8

kovini  eng  nafis  iboralar  bilan  tabrikladi, 

bu  tabrik,  aftidan,  befarosat  kuyovga  unchalik 

ma’qul tushmagandek edi,  Martin Meriyen kelib 

ketgandan keyin yozgan she’rlarini o‘qib bergan 

edi,  ko‘ngil  g'ashlik yana  kuchaydi.  Bu  opasiga 

baglshlangan  «Fol ochuvchi qiz»  nomli nafis  bir 

she’r edi. Martin uni ovoz chiqarib o‘qib bolgach, 

mehmonlaming  mamnun  bolmaganini  ко‘rib 

taajjublandi.  Aksincha,  opasi  kuyov  bolaga  ha- 

yajon  bilan  tikilib  turardi,  kuyovning  to‘pori 

yuzida esa qayg4i-alam ifodasi  ko'zga tashlanib 

turardi.  Xullas,  mojaro  shu  bilan  tugadi,  meh- 

monlar darrov jo‘nab ketishdi,  Martin ham buni 

unutib yubordi,  holbuki, u qanday qilib  ayol ki­

shi,  ishchilar  tabaqasidan  chiqqan  bolsa  ham, 

o‘z sha’niga she’r yozilganidan mamnun bolmay­

di deb hayron edi.

Bir necha kundan keyin Meriyen yana Martin­

ning oldiga kirdi, bu safar u yolg‘iz edi. U xonaga 

kirib ulgurmasdan ukasining noma’qul qiligldan 

o‘pka qila boshladi.

-   Nima  gap  o‘zi,  Meriyen?  -   deb  so'radi  taaj- 

jublangan Martin.  -  Bu gapingdan xuddi qarin- 

doshlaringdan yoki o‘z ukangdan nomus qilayot- 

ganga 

0‘xshaysan.

-  Ha, nomus qilyapman, -  dedi qiz.

Martin  opasining  ko'zlarida  alam  yoshlarini 

ко‘rib,  tamoman esankirab qoldi.  Har holda,  qiz 

juda qattiq ranjigan edi.

-  Nahotki o‘sha Germaning ukaning o‘z opasi 

haqida she’r yozganidan rashk qilayotgan bolsa?

-  Hecham rashk qilayotgani yo‘q, -  dedi Meri­

yen piqirlab yiglab. -  U buni kelishmagan qiliq, 

sharm... sharmandalik deyapti.

---

384

Jek  London

Martin ishonqiramay hushtak chaldi, stol g‘ala- 

donidan «Fol ochuvchi qiz»ning bir nusxasini oldi.

Tushunolmadim,  -   dedi  u  qog‘ozni  opasiga 

uzatarkan,  -   о‘zing  o‘qib  ko‘r,  nimasi  sharman- 

dalik? Sen shunday deb adding,  shekilli?

-   German  aytgandan  keyin  to‘g‘ri-da,  -   deb 

e’tiroz bildirdi Meriyen aftini bujmaytirib, qog'ozni 

o'zidan chetlatarkan. -  Buni yirtib tashlasin deb 

aytdi  u.  Mening  xotinim  haqida  bunday  narsa­

lar yozishlarini ham,  uni  hamma  o‘qishini  ham 

istamayman deb  aytdi.  Bu  sharmandalik...  Men 

bunga chiday olmayman dedi u.

-  Menga qara, Meriyen, axir bu g‘irt ahmoqlik- 

ku,  -   deb  Martin  gap  boshlagan  edi,  lekin  fikri 

o'zgardi.

Qarshisida  baxtiqaro  qiz  o'tirardi;  uning  qal- 

lig'iga  gap  uqtirish  qanchalik  mushkul  bolsa, 

bunga uqtirish ham shuncha qiyin edi. Martin yuz 

bergan voqeaning naqadar bema’niligini tushunib 

turgan bolsa ham, itoat etishni ma’qul ko‘rdi. U:

-   Ha,  yaxshi,  -   dedi-da,  qolyozmani  may- 

da-mayda qilib yirtib, savatga tashladi.

«Fol  ochuvchi  qiz»ning  asosiy  nusxasi  Nyu- 

York  jumallaridan  birining  tahririyatida  yot- 

gani  uchun  ko'ngli  tinch  edi.  Meriyen  bilan 

uning eri buni hech qachon bilmaydilar, shunga 

ko‘ra, kichkinagina ma’sum bir she’ming bosilib 

chiqqanidan na ular, na Martinning o‘zi,  na bu­

tun dunyo zarar ko‘radi.

Meriyen taraddudlanib qolini savatga cho'zdi.

-  Maylimi? -  deb so'radi u.

Martin «ha» degandek bosh irg'adi,  so'ng bur- 

dalab  tashlangan  qolyozmaning  bolaklarini  te-

---