Yangiasr avlopi

Martin  Iden

327

haftalardan keyin (shu muddat ichida Nyu- 

dan chek yetib kelishi kerak edi) kostyumini so­

tib olib, o‘sha kuniyoq uning huzurida bolishini 

yozdi.

Lekin  Ruf ikki  haftagacha kutib  o'tirishni is- 

tamadi.  Axir uning sevgilisi kasal yotibdi-ku.  U 

ertasi  kuniyoq  Artur  bilan  birga  faytonda  ye­

tib  keldi;  bu  tashrif  Silvaning  bolalarini  va  te- 

varak-atrofdagi  bolalarni  quvontirib,  Mariyani 

qattiq sarosimaga solib qo^di.  Mariya bu g‘ayri- 

oddiy  mehmonlarni  o‘rab  olgan  bolalariga  sha- 

paloq urdi,  tilni nihoyat  darajada buzib,  kiyim- 

boshining  isqirtligi  uchun  uzr  so‘radi.  Uning 

qollarida  sovun  ko‘pigi  qotib  qolgan  edi,  oldiga 

fartuk  o‘rnida tutib  olgan  hoi  chipta mehmon- 

larga  bu  ayolning  qanday  ish  bilan  shug4illa- 

nayotganini  aniq  aytib  turardi.  Faytonda kelib, 

uyida turuvchi yigitni so'rayotgan bu yaxshi ki- 

yingan yoshlar  Mariyani  shu  qadar  esankiratib 

qo^diki, hatto ularni o‘zining kichkinagina meh- 

monxonasiga  taklif etishni  ham  unutib  qo^di. 

Martinning xonasiga  kirish  uchun,  olam-jahon 

kir yuvilganidan bug'ga tolgan hammomdek is- 

siq oshxonadan otishga to‘g‘ri keldi.  Mariya ha- 

yajonlanganidan xona eshigi bilan  shkaf eshik- 

chasini  ochib-yopishdek  murakkab  ishni  hech 

bajara  olmasdi,  natijada,  bemoming  xonasi 

pag‘a-pag‘a kirgan bug', mag'zava va kir kijdmlar 

hidiga to lib ketdi.

Ruf epchillik bilan o‘ngga burildi, keyin chap- 

ga, keyin yana o'ngga burildi-da, Martinning stoli 

bilan karavoti oralig'idagi torgina oraliqdan o‘tdi. 

Artur  unchalik  ehtiyotkor  bolmagani  uchun,

---

328

Jek  London

oshxona vazifasini otovchi burchakdagi xurma- 

cha va tovalami taraqlatib tushirib yubordi. Un­

dan  keyin,  Artur  xonada  uncha  uzoq  turmadi. 

Bitta-yu  bitta  kursiga  Ruf  o'tirdi,  akasi  esa  o‘z 

vazifamni  о‘tab  boldim  deb  hisoblab,  ko‘cha 

eshik  oldiga  chiqdi,  u  yerda  Arturga juda  ham 

qiziqqan Silvaning bir gala bolalari darhol uning 

atrofini  o‘rab  olishdi.  Butun  mahalla  bolalari 

fayton  atrofida  o'ralashib  yurishardi;  ular  bi- 

ronta dahshatli hodisa roy berishini kutishardi. 

Bu yoqlarda faytonlar faqat toy yoki aza kunlari 

paydo bolardi;  ammo hozir hech  kim uylangani 

ham,  olgani ham yo‘q,  demak,  bironta kutilma- 

gan mo jar о yuz berishi muqarrar.

Martin  shu kunlarda muttasil Rufni qo‘msab 

iztirob  chekardi.  Qalbi  otashin  muhabbat  bilan 

yongan bu yigit bironta hamdard kishiga,  shun- 

chaki  oddiy  hamdard  emas,  balki  uning  qalbi­

ni  tushunadigan  samimiy va mehribon  odamga 

muhtoj  edi; lekin Ruf, uning, ya’ni Martin Iden- 

ning  orzularini  tushungani  uchun  emas,  bal­

ki,  tabiatan  rahmdil  bolgani  uchun  g‘amxo‘rlik 

qilayotganini  Martin  hali  tushunmasdi.  Martin 

Rufning  qolidan ushlab,  u bilan  gaplashib  o‘ti- 

rarkan,  qiz  muhabbatga  berilib,  uning  qolini 

mehribonlik bilan  siqib javob qilar va yosh tola 

ko'zlanni uning choltib, bir holatda bolib qolgan 

yonoqlanga tikar, sho'rlik naqadar baxtsiz va be- 

chora deb oyiardi.

Martin  «Transkontinental  oylik  jurnali»dan 

xat olib,  qanday umidsizlikka tushganini va «Oq 

sichqon»ning taklifidan naqadar sevinganini sho- 

sha-pisha gapirdi, lekin Ruf bunga e’tibor qilma-

---