Yangiasr avlopi

Jek  London

zo‘r  kishilar  ham  kamdan-kam  erisha  oladigan 

narsaga erishmoqchi. Uylanishni ko'ngliga olgan 

odam  sal-pal  uylanish  taraddudini  ko'radi-da, 

axir.  U  bolsa  parvoyi  falak.  Bilaman,  sen  ham 

bu fikrimga qo‘shilasan, hali aytganimdek, unda 

mas’uliyat  hissi  yo‘q.  Qayoqdan  ham  bolsin 

unda?  Hamma  matroslar  shunaqa.  U  hech  qa- 

chon  tejamli  bolmagan,  o‘zini  tuta  bilmagan. 

Orqa-o‘ngiga qaramasdan xarajat qilishga odat- 

lanib  qolgan,  bu  uning  suyak-suyagiga  singib 

ketgan  bolsa  kerak.  Albatta,  bunga  u  aybdor 

emas,  lekin  bu  bilan  masala  o‘zgarmaydi.  Sen 

uning awalgi hayoti -  ishratparastlik va axloqsiz- 

lik bilan otgan hayoti haqida o*ylab ko'rdingmi, 

u  albatta shu zaylda kun kechirgan.  Sen nikoh 

nimaligini bilasanmi, qizim?

Ruf bir seskanib ketib, o'zini onasining pinjiga 

urdi.

— 

О ‘ylagandimki...  — Ruf  munosib  so‘z  axta- 

rib  ancha  vaqt jim  qoldi.  -   Bu  dahshat,  albat­

ta. Bu haqda oyiash men uchun juda oglr. Mu- 

habbatim boshimga bitgan balo ekanligini sezib 

turibman,  lekin  o'zimga  o'zimning  kuchim  yet- 

maydi.  Siz  dadamm  sevmaganligingiz  mumkin- 

mi?  Men  ham  shu  ahvolga tushganman.  Unda 

ham, menda ham qandaydir bir narsa bor -  shu 

kunga  qadar  buni  tushunmagan  ekanman,  le­

kin bu  shunday narsaki,  uni sevishga shu nar­

sa majbur etyapti meni.  Uni sevib qolaman deb 

xayolimga ham keltirmagan edim,  ammo maria, 

sevib qoldim, — deb shodiyona bir ohangda gapi- 

ni tugalladi Ruf.  Suhbat allam.ahalgacha davom 

etgan bolsa ham,  hech natija bermadi,  nihoyat

---

Martin Iden

275

ular hech qanday tadbir qollamasdan, biroz vaqt 

sabr qilib turishga qaror qildilar.

Bir  soatdan  keyin  missis  Morz  o‘z  nayrangi- 

ning kutilmagan  natija  berganini  aytib,  qanday 

qarorga kelishganini eriga aytib bergan edi, mis­

ter Morz ham bu qaromi ma’qul topdi.

- Shunday bolishi muqarrar edi, -  dedi mister 

Morz,  -   chunki  qizimiz  shu  matrosdan  boshqa 

bironta erkak bilan yaqin  munosabatda bolgan 

emas.  Bir  kun  emas-bir  kun  unda  ayollik  his- 

si  uyg'onishi  kerak  edi.  Uyg‘ondi  ham,  ammo, 

mana  oqibat,  qizimiz  kelib-kelib  shu  beboshni 

sevib  qolibdi -  Turgan  gapki,  Ruf uni  birpasda 

sevib  qolgan  yoki  hech  bolmaganda,  sevaman 

deb o‘zini o‘zi ishontirgan -  aslini olganda, unisi 

ham, bunisi ham bir go‘r.

Missis  Morz  Rufning  istaklariga  to'g'ri- 

dan-to‘g‘ri  qarshilik  ko'rsatishdan  ko‘ra,  unga 

boshqacha  yol  bilan  ta’sir  etmoqchi  bolganini 

aytdi. Buning uchun vaqt yetarli,  chunki Martin 

hozir uylanish to‘g‘risida otylay olmaydi ham.

-   Mayli,  Ruf u  bilan  istaganicha  uchrasha- 

versin,  -   degan  qarorga  keldi  mister  Morz.  -  

Martinni qancha yaxshi bilsa,  shuncha tez un- 

dan  ko‘ngli  soviydi.  Keyin  shunday  qilish  ke- 

rakki, qizimiz u yigitni boshqa biron odam bilan 

taqqoslab ко‘rsin. Uyimizga yuqori tabaqa yosh- 

laridan,  madaniyatli va  baodob yigit-qizlardan, 

chinakam  jentlmenlardan  tez-tez  taklif  etib 

turish  kerak.  Shular  oldida  Martin  butunlay 

boshqacha bolib  ko‘rinadi.  Ruf uning asl qiyo- 

fasini  ana  o'shanda  ko'radi.  Undan  keyin,  axir 

u hali go‘dak bola-ku.  Endi yigirma birga kirdi.

---