Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
151 
3) Tartibga solish funktsiyasi,‖ ya’ni‖ ehtiyojlar,‖ harakatlarning‖ sabablari‖ va‖
oqibatlarini baholash faoliyatni tartibga solish uchun sharoit yaratadi. 
4) Mazmunli funktsiya. Insonning barcha xatti-harakatlari va fikrlari muayyan 
mazmunga‖ ega.‖ Ya’ni,‖ biz‖ biron‖ harakatni‖ amalga‖ oshirgan‖ holatda‖ yoki‖ shunchaki‖
fikrlash orqali ham muayyan savolga javob berishimiz mumkin. 
5) Loyihalash va istiqbolni belgilash funktsiyasi. Amalga oshirilgan faoliyat va 
uning natijasida‖ o’zlashtirilgan‖ tajribalarni‖ tahlil‖ qilish‖ bizga‖ keyingi‖ jarayonlarni‖
loyihalashtirish imkonini beradi. Refleksiyaning ushbu funktsiyasini muvaffaqiyatli 
kelajak‖uchun‖model‖yaratish‖hamda‖o’z-o’zini‖rivojlantirishning‖zaruriy‖sharti‖sifatida‖
baholashimiz mumkin. 
Bo’lajak‖ o’qituvchilarning‖ sanogen‖ tafakkurini‖ rivojlantirish‖ o’z-o’zidan‖
talabalarda sanogen refleksiya qobiliyatining shakllanganlik darajasi bilan uzviy 
bog’liqlikda‖ kechadi.‖ Chunki,‖ bizning tadqiqotimiz uchun qiyinchiliklarni bartaraf 
etishdagi refleksiv mexanizmlar eng dolzarbdir. Ushbu holat shu bilan izohlanadiki, 
bo’lajak‖ mutaxassislar‖ amaliy-kasbiy‖ ta’lim‖ va‖ hayotiy‖ faoliyat‖ jarayoni‖ sub’ektlari‖
sifatida turli xil muammolarga duch keladi, ham ijobiy, ham salbiy kechinmalarni his 
etadi va‖ bu‖ orqali‖ o’z‖ refleksiv‖ imkoniyatlarini‖ rivojlantiradi.‖ Bunday‖ holatda‖ esa,‖
refleksiya bevosita ilmiy-bilish va amaliy faoliyat usullarini shakllantirish vositasi 
sifatida‖namoyon‖bo’ladi.‖Refleksiv‖jarayon‖mohiyati,‖uning‖shakl‖va‖turlari‖tahlilidan‖
kelib chiqqan holda, sanogen refleksiyaning tarkibiy komponentlarini quyidagicha 
belgilashimiz mumkin (1-rasm). 
1-rasm. Sanogen refleksiyaning tarkibiy komponentlari 
Retrospektsiya
Introspektsiya
Ekstrospektsiya