Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

O’zbekiston Respublikasining ishsizlik darjasi hududlar kesimida⁵.


Jadvaldan shuni ko’rishimiz mumkinki, respublikada ishsizlik darajasi so’ngi yillarda keskin ko’tarilib 2018-yil 9,3%ni tashqil qilgan. Ayniqsa oxirgi yilda o’tgan yilga nisbatan 4,5%ga ortgan va bu juda salbiy holatni yuzga keltirgan. Hududlarga nisbatan, eng past ishsizlik darajassi 2018-yilda 7,9% bilan Toshkent shahriga to’g’ri kelmoqda. Oylik maoshlarning qolgan viloyatlarga nisbatan ko’pligi tufayli poytaxtda ishsizlik darajasi pastroq kuzatilgan. Qashqadaryo, Farg’ona, Samarqand viloyatlariga eng yuqori 9,7%li ishsizlik darajasi kuzatilgan.
2-jadval.
O’zbekiston Respublikasidagi iste’mol narxlari indeksi so’nggi o’n yillik.

Yillar	o’tgan yilning dekabr oyiga nisbatan, foizda
2009 y.	107,4
2010 y.	107,3
2011 y.	107,6
2012 y.	107,0
2013 y.	106,8
2014 y.	106,1
2015 y.	105,6
2016 y.	105,7
2017 y.	114,4
2018 y.	114,3

Respiblikada iste’mol narxlari indeksi ham ishsizlik darajasi kabi so’nggi yillarda keskin oshib ketdi. 2017-2018 yillar oralig’ida bu ko’rsatkich 14,3% foizni tashkil etib, mamlakatdagi iste’mol narxlari sezilarli darajada yuqorilashiga sabab bo’ldi. Bunga respublikadagi erkin konvertatsiyani yo’lga qo’yilish asosiy sabab bo’lib xizmat qildi desak xato bo’lmaydi. Rivojlanga mamlakatlarda bu ko’rsatkich o’rtacha 7% foiz atrofida bo’lishi kerak.

Koʻpgina davlat Markaziy Banklari inflatsiya darajasini past ammo ositive holda ushlab turishga harakat qilmoqda. Bazilari bu koʻrsatkichni 1-3 % da ushlab turishni rejalashtirgan. Kumush va oltinga asoslangan iqtisodiyot bazan inflatsiyaga uchrasada, bu iqtisodiyotdagi inflayatsiya darajasi kamdam kam yiliga 2 % dan oshadi va umumiy yani asrlar mobaynida bu koʻrsatkich 0(nol) ga yaqin boʻladi. Qogʻoz pullarga asoslangan iqtisodiyot esa anchagina koʻproq inflatsiyaga uchraydi.
O’zbekiston Respuvlikasida Ishsizlik va inflatsiyani fillips egri chizig’i bo’yicha talil qilamiz. Buning uchun ekonometrik formulalar yordamida O’zbekistondagi ishsizlik darajasi hamda inflatsiyani bir biriga bog’liq chiziqli funksiyasini tuzushimiz kerak. So’nggi o’n yillikdagi ishsizlik va inflatsiya darajalari ma’lumotlari asosida tuzib chiqamiz.
3-jadval.