Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

issiqlik bo ‘yicha о ‘tayuklanish koeffitsiyenti deb ataladi.
8 = Q9 / Qur, 
(7.43)
bu yerda: 
Qq -
qisqa vaqt ishlash rejimidagi isroflar; 
-
uzoq 
vaqt ishlash rejimidagi isroflar.

---

Uzoq vaqt nominal rejimda ishlaganda chulg‘am izolyatsiyat- 
sining harorati asimptotik ravishda joiz qiymatiga yaqinlashadi:
xM = QlcM. 
(7.44)
Qisqa vaqt ishlash rejimida esa ushbu haroratga quyidagi 
formulaga muvofiq 
tq
vaqtda erishiladi
XM = ( Q ^ ) ( i - e - tq/Tq) 
(7.45)
Qisqa vaqt ishlash rejimida tez ishlayotgan dvigatelning 
o ‘miga uzoq vaqt ishlash rejimiga mo‘ljallangan dvigateldan 
foydalanib bo‘lmaydi. Qisqa vaqt ishlash rejimi uchun maxsus 
dvigatellar zarur. Bu dvigatel, agar u o‘zgarmas tok dvigateli 
boMsa, takomillashtirilgan kollektorga, agar assinxron dvigatel 
bo‘lsa, katta maksimal kritik momentga ega bo‘lishi kerak. 
Energetik nuqtayi nazardan uzoq vaqt ishlashga mo‘ljallangan 
dvigatelni qisqa rejimda ishlatish maqsadga muvofiq emas. 
Yuqorida qayd etilganidek, nominal rejimda o‘zgarmas va 
o‘zgaruvchan isroflar bir-biriga teng va bu rejimda FIK maksimal 
qiymatga ega bo ‘ ladi.
7.4- rasm.
Tezlikning trapetsioidal diagrammasi 
va dvigateldagi isroflar grafigi.
Qisqa ish rejimida FIK jadal ishlash sharoitida maksimal 
bo‘ladi. Demak, o‘zgarmas sarflar ko‘paytirilgan, misdagi isroflar 
kamaytirilgan bo‘lishi kerak, ya’ni isroflaming taqsimoti uzoq 
vaqt ishlaydigan mashinanikidan farq qiladi.

---

Davlat standartlari bo‘yicha dvigatellaming quyidagi ishlash 
vaqtlari 10, 30, 60 va 90 min belgilangan.
Real grafikdagi qisqa vaqt ishlash davomiyligi