Xi – XV асрларда Англия

Kурфюрстлар, тез орада империя тож-тахтига тасарруф қилиш хуқуқларидан батамом фойдаландилар. Карл 1V нинг ўғли император Вацлов феодалларга қарши курашаётган шахарларга кумак беришга харакат қилганлиги учун князлар 1450 йилда уни тахтдан ағдардилар(Императорлик тахтидан ағдарилган Вацлав Чехия қироли бўлиб қолаверди, у 1419 йилда вафот этди). Бу династиянинг иккинчи императори, яъни Карл IV нинг бошқа ўғли — Сигизмунд (1410-1437) курфюрстлар қўлида энди итоатгуй қурол бўлиб қолди.

Вақт-вақти билан йиғилиб турадиган империя рейхстагларида хaм курфюрстлар катта рол ўйнар эдилар(рейхстаг-немисча – давлат кенгаши-ўрта асрларда «Муқаддас Рим империяси»нинг марказий давлат органи;). Герман шахарлари (и м п е р и я ш а х а р л а р и деб аталган шаҳарлар) хaм импе­рия тоифа вакилларининг бу съездларида қатнашдилар.Аммо уларнинг қатнашиши тўлиқ бўлмасди.Шаҳарлар вакилларининг қарамоғига одатда умумдавлат масалалари топширилмай, балки шахарларнинг ўзларига бевосита тааллуқли масалаларгина топшириларди. Йирик феодал-князларга нисбатан майда рицарларнинг рейхстаглардаги таъсири хaм жуда оз эди. XIV acpда рицарларнинг харбий ахамиятга молик бўлмай қолишлари, шунингдек, уларнинг иқтисодий қийинчиликларни бошдан кечиришлари туфайли ва нихоят, императорлик хокимиятининг ўзининг орқага кетганлиги важидан рицарлар энди сиёсий жихатдан кучли гурух бўлмай қолдилар.

1437 йилда Люксембурглар сулоласи бархам топди, шундан кейин Габсбурглар императорлик тож-тахтини узил-кесил бoсиб олиб, уни 1806 йилга қадар (Наполеон I давригача) ўз қўлларида сақлаб қолдилар.

«Никох дипломатияси» Габсбурглар хонадонининг наслдан-наслга мepoc бўлиб ўтадиган ерларини кенгайтиришда катта рол ўйнади. XV асрнинг 70-йилларида никох дипломатияси йўли билан Габсбурглар бой Бургундия меросининг бир қисмини қўлга киритишга муваффақ бўлдилар(чунончи, Максимилиан Гaбсбvpгнинг Мария Бургундскаягa уйланиши). Бургундия меросига Нидерландия ҳам кирар эди. XVI асрнинг энг бошида никох йўли билан Габсбурглар Испания сулоласи 6илан қариндош-уруғ бўлдилар(Максимилианнинг ўғли Филипп Чиройли Фердинанд билан Изабелланинг қизи Хуанага уйланди). Кейинчалик бу Габсбургларга Испания тож-тахтини мepoc қили6 олиш хуқуқини берди. Германиянинг ўзидa Гaбсбурглар Австрия,Штирия, Каринтия, Крайна, Тирол вa Швабиянинг биp қисмини эгаллаган эдилар.