Xalqaro turizm va turizm servisi

5-mavzu: Mehmonxona intereri va lanshaftini yaratishda ergonomik talablar

5.1. Ergonomika haqida umumiy tushuncha.

5.2. Mehmonxona intereri va lanshaftini yaratishda ergonomik talablar tushunchasi.
5.1. Ergonomika haqida umumiy tushuncha

Ergonomika - bu mexnat kurolining va mexnat sharoitining inson talablariga moslashuvi haqidagi fandir. Bu fan maksadi inson inson mexnat kilish protsessida uz imkoniyatlari va xususiyatlaridan kelib chikkan xolda uzi uchun optimal ish sharoitini yaratish. Mexnatni yukori darajada unumdorligi va mahsulotlarni sifatli ishonchliligini ta’minlashni urgatadi.

Bizning buyumlar olami bilan munosabatimiz tashki formaning estetik guzalliklari Bilan zavklanishdan iborat bulib kolmaydi. Buyumlarning amaliy vazifasi, ular bilan munosabatda bulish uziga xos mushoxadani talab kiladi. Bu xol ayniksa ishlab chikarishga xos bulib, u yerda ishning muvaffakiyati kup jixatdan mashinaning odam imkoniyatlariga va uning xususiyatlariga kanchalik moslashganiga boglik buladi.

Kadimdan inson uz mexnat kurollariga va mexnat sharoitiga xunarmandchilik ishlab chikarish sharoitiga moslasha borgan va bu stixiyali ravshda bulgan . Xozirgi zamon mashinasi , stanogi mexanik yordamini kamrok talab kiladi, kuprok ularni boshkarishadi. Ishning urnida sekin –asta operator ishlay boshlaydi, operator sarkardaga uxshab, vaziyatga muvofik muayyan komanda beradi. Butun mexanik ishni mashinaning uzi kiladi.

Kup xollarda axborot boshkarish pultida tuplanadi. Pultga mashina signallari keladi, bu yerdan komandalar yuboriladi. Signal lampochkalari, knopkalar, tumblerlar mashinaning yoki butun kompleksning murakkab organizmini operator bilan bevosita boglab turadi. Pultdan turib butun – butun sexlar, energosistemalar potok liniyalari boshkariladi. Binobarin odamning bu sistemadagi ma’suliyati nixoyatda kattadir. Undan Ayni vaktda ham aniklik , ham tez reaksiya ham bexato harakat kilish talab etiladi. bu harakatlar kata asabiy va psixik zurikish bilan boglikdir.

Optimal ish sharoitini ta’minlash mashina yoki asbob bilan muomala kilishda kuprok kulaylik yaratish uchun olimlar, matetmatiklar, biologlar, vrachlar jalb etiladi. Ular odamning mexnat faoliyatini tasdik kilish, uning namoyon bulmagan psixofizik resurslari va imkoniyatlari va imkoniyatlarini bilan shugullana boshladilar.

Bunda ergonomika fani kifasi namoyon buladi. Bu masalalar yuzasidan kitoblar va makolalar paydo bulla boshladi. Bugungi kunda loyixalovchilar umummanzaraviy tadkikotlar konkret metodik kursatmalarga ham ega bulmokdalar.

Ergonomika kup kirralidir: u avvalo turli vaziyatlardagi ish sharoitini urganadigan injenerlik psixologiyasini urganadi..

Bu xoll yuksak masuliyat va asabiy zurikishni talab kiladigan sistemalarni. asalan, uchishni boshkarish dispecherlik punktlarini ishlab chikarishda ayniksa muximdir. Bu yerda odamning xayot iva ulkan moddiy boyliklar takdiri operatorning xatti-harakatiga boglik buladi. Psixologik omillarni urganish sport yoki bolalar uyinlari kabi guyo elementlar bulib tuyulgan vaziyatlarda ham olib boriladi..

Ma’lumki, odam axborotning kup kismini kurish vositasida kabul kiladi.

Shuning uchun kurish yuli Bilan idrok kilish konuniyatlarini bilish birinchi darajali ahamiyatga egadir. Kurish organlari buyumlarni kurish maydon doirasida idrok etadi. bu maydon esa bir necha zonaga ega buladi. Eng anikrok kilish kurish markaziy kurish zonasi (7⁰ gacha sodir buladi, xolbuki samarali kurish zonasi 30⁰ ga yetadi, bu chegarada ham yetarli darajada idrok kilinadi. Birok kuz sokkasi harakat kilib, kurish harakatda 60⁰ boradi.Bularning hammasini bilish boshkarish avtomobil xaydovchisi kabinasiga oyna soli shva shu kabilar uchun zarurdir.

Ergonomikaning kamrab olish darajasi juda turlidir u faktik jixatdan hama turdagi texnikalarni kamrab oladi. Asosiy prinsplarlan fakatgina ish kurollariga nisbatan tarkatilgan bulib kolmay sanoat ishlab chikarishning barcha mahsulotlari, buyumlarni, xatto xujalik buyumlariga ham kushiladi.

Ergonomikaning hama bulimlariga ahamiyat bermay, fakatgina eng asosiy uch harakterli turini kurib chikamiz.