Xalqaro tijorat ishi

Garmonlashtirilgan tasvir tizimi va tovarlarni kodlashtirish Garmonlashtirilgan tasvir tizimi va tovarlarni kodlashtirish (GS) 1988 yil 1 yanvardan kuchga kirgan. GS bojxona hamkorligi bo‘yicha garmonlashtirilgan tizim (1973 yilda tashkil etilgan) Kengashi bo‘yicha qo‘mita tomonidan ishlab chiqilgan.
GS xalqaro savdo muomalasidagi barcha tovarlarni birlashtiradi. U quyidagi maqsadlarda qo‘llaniladi:
- tijorat va bojxona xujjatlarini tuzishni soddalashtirish;

• 
  ularni avtomatik qayta ishlashni engillashtirish;
  
• 
  barcha parametrlar bo‘yicha (hajm, qiymat, mo‘ljallangan mamlakat va boshqalar) tashqi savdo yuklarini hisobi, tasnifi, ko‘chirmalar xarajatlarini tejash;
  
• 
  yig‘im, hisob va tashqi savdo bo‘yicha ma‘lumotlarni qiyoslashni, iqtisodiy tahlil yuritishni soddalashtirish. GS asosidagi turli xujjatlarni jamlagan ma‘lumotlar samarali, tushunarli va ishonchlidir;
  
• 
  tashqi savdo tarmoqlarining GATTning tarifli imtiyozlariga almashtirilishini soddalashtirish.
  

Garmonlashtirilgan tizim nomenklaturasining
tuzilmasi (GTN)
GTNning asosiy elementlari ikki tizimdan iborat: tasniflash tizimi va kodlashtirish tizimi. Tasniflash tizimi olti bosqichdan iborat: bo‘limlar (21), guruhlar (96), guruh ostidagilar (33), tovar o‘rinlari (1241), o‘rinostilar (3553), subpozitsiyalar (5019).
Tasnif tizimiga muvofiq ravishda tovarlar turli belgilari bo‘yicha guruhlanadi: kelib chiqishi bo‘yicha, ko‘rsatmasi bo‘yicha, qayta ishlanish darajasi bo‘yicha. Guruhlarni yiriklashtirib, quyidagi tarzda detallashtirish mumkin:
• Ko ’rsatmasi bo 'yicha:
- oziq-ovqat mahsulotlari va ichimliklar;
- sanoat xomashyosi;

• 
  issiqlik va moylash materiallari;
  
• 
  mashina va uskunalar, ularning instrumentlari;
  
• 
  transport vositalari (ishlab chiqarish uchun va shaxsiy ehtiyoj uchun);
  
• 
  xalq ehtiyoji uchun sanoat tovarlari.
  

• Qayta ishlash darajasi bo 'yicha:

• 
  xomashyo tovarlari (ishlab chiqarish va noishlab chiqarishga mo‘ljallangan);
  
• 
  yarim tayyor mahsulotlar (ishlab chiqarish va noishlab chiqarishga mo‘ljallangan);
  
• 
  tayyor mahsulotlar (ishlab chiqarishga mo‘ljallangan, iste‘mol tovarlari);