Xalqaro tijorat ishi

Eksport. Eksport deganda, quyidagilar tushuniladi va statistik jihatdan hisobga olinadi:

• 
  mamlakatdan shu mamlakatda ishlab chiqarilgan, o‘zlashtirilgan yoki qazilma boyliklarning, shuningdek, oldin mazkur mamlakatga olib kirilib, qayta ishlangan tovarlarni olib chiqib ketish;
  
• 
  oldin olib kelingan tovarlarni bojxona nazorati ostida qayta ishlanib olib ketish;
  
• 
  oldin mamlakatga olib kelingan, lekin qayta ishlanmagan tovarlarni xorijga olib ketish. Bunday eksport reeksport deyiladi. Reeksport predmeti sifatida quyidagi tovarlar ishtirok etadi: xalqaro auktsion va tovar birjalarida
  

3. 
   rasm. Maxsulot eksporti maksadlari "Daraxti"
   

M
Kreditlash imkoniyati

Kadrlar malakasini oshirish
oslashuvchan
marketing
imkoniyat

i



Materiallar va
butlovchilar-ni
almashtirish


Axborot xajmini
kupaytirish


Ijtimoiy infrastrukturani yaratish


Nou-xay sotib olish


Korporativ-lar
alokalarini
kengaytirish


Kulay ish sharoitini yaratish


Yangi texnologiya
va uskuna sotib
olish


Imidj yaratish


Xodimlarning maoshini oshirish


Valyuta zaxiralari-
ni yaratish


Xalkaro bozorlarni
uzlashtirish


Katta foyda olish



Ishlab chikarilayotgan maxsulot eksporti
sotilgan tovarlar, tegishli tovarlarni o’z mamlakatiga olib kirilmasdan amalga oshirilgan operatsiyalar kiradi. Bunday operatsiyalar mohiyatiga ko‘ra, eksport yoki mazkur mamlakat importiga kirmaydi, modomiki, ular bojxona statistikasida hisobga olinadi. Ular savdo firmalarida turli bozorlardagi bir xil tovarlarning narxidagi farq tufayli daromadni jalb qilish maqsadida amalga oshiriladi. Reeksport operatsiyalariga tovarlarni erkin hududdan olib chiqib ketish, shuningdek, yozma omborlar ham kiradi. Ular bojxona statistikasida eksport operatsiyalari kabi hisoblanadi.(

3. 
   Rasm)
   

Rasm. Eksport tarkib

i

2. 
   

'л


i
oldin olib kelingan tovarlarni bojxona nazorati ostida qayta ishlanib olib ketish;
lakatdan shu mamlakatda ishlaW
chiqarilgan, o'zlashtlrllgan
yoki qazilma boyliklarning,
shuningdek, oldin mazkur
mamlakatga olib
kirilib, qayta ishlangan tovarlarni olib
chiqib ketish;
oldin mamlakatga olib
kelingan, lekin qayta
ishlanntagan tovarlarni xorijga
olib ketish. linnday eksport
reeksport deyiladi.
Import. Import deganda, quyidagilar tushuniladi va hisobga olinadi:

• 
  mamlakatga xorij tovarlarini bevosita ishlab chiqaruvchi- mamlakatdan yoki vositachi mamlakatdan o‘z ehtiyojlari uchun, sanoat, qurilish, qishloq xo‘jaligi va boshqa korxonalar uchun yoki mamlakat ichkarisida qayta ishlash maqsadida yoki keyinchalik uni mamlakatdan olib chiqib, sotish maqsadida olib kirilgan tovarlar;
  
• 
  tovarlarni erkin hududlardan va yozma omborlardan olib kirish;
  
• 
  ilgari olib chiqib ketilgan, chegara ortida qayta ishlanmagan tovarlarni mamlakat ichiga olib kirish. Bunday import reimport deb ataladi. Reimport tovarlariga quyidagilar kiradi: auktsionlarda sotilmay qolgan, konsignatsion omborlardan qaytgan, xaridor tomonidan yaroqsiz deb topilgan tovarlar;
  
• 
  tovarlarni bojxona nazorati ostida qayta ishlash. Ularga quyidagi tovarlar kiradi: bunda mamlakatga qayta ishlash uchun olib kirilgan va qayta ishlanib, umuman boshqa ko‘rinishga keltirilgan tayyor mahsulotlarni xorijga chiqarish tushuniladi.
  

2.