Xalqaro huquqni muhofaza qiluvchi tashkilotlar

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
XIV Bob 

---

159 
 
XALQARO JINOYAT SUDI 
 
1. Xalqaro jinoyat sudini joriy etishning huquqiy negizlari. Xalqaro 
jinoyat sudini shakllantirish to‘g‘risidagi xalqaro-huquqiy hujjatlar. 2. 
Xalqaro jinoyat sudi yurisdiksiya, vakolati doirasi va huquq manbalari. 
3. Xalqaro jinoyat sudida sud yurituvi tartibi.  
 
1. Xalqaro jinoyat sudini joriy etishning huquqiy negizlari. Xalqaro 
jinoyat sudini shakllantirish to‘g‘risidagi xalqaro-huquqiy hujjatlar 
 
XJS  statuti  –  Ilk  Mustaqil,  xalqaro  jinoyat  Yurisdiksiyaning 
huquqiy  asosini  yaratgan  xalqaro  shartnoma  hisoblanadi.    Sobiq 
Yugoslaviya  va  Ruanda  bo‘yicha  Ustavlar  BMT  Xavfsizlik  Kengashi 
tomonidan ta’sis etilgan normativ matnlar bo‘lib, ular xalqaro shartnoma 
hisoblanmaydi. 
Xalqaro  jinoyat  huquqini  kodifikatsiyalashtirish  va  doimiy  xalqaro 
sud  organini  tashkil  etish  borasida  mulohazalar  XX  asr  boshlarida 
Yuzaga  kelgan.  BMT  genotsid  kabi  jinoyatlarni  ta‘qib  etish  uchun  ilk 
bor  xalqaro  jinoyat  sudini  tashkil  etish 
zaruratini tan oldi. Genotsid jinoyatining 
oldini  olish  va  uning  uchun  jazolash 
to‘g‘risidagi Konvensiya muhokamasida 
genotsidni 
sodir 
etgan 
shaxslarga 
nisbatan  jinoyat  ishlari  tegishli  xalqaro 
sud  tomonidan  ko‘rilishi  lozimligi 
to‘g‘risidagi fikr ko‘tarildi. 
Bosh Assambleyaning A/RES/260A 
(III) 
1948-yil 
9-dekabrdagi 
rezolyutsiyasida: 
«butun 
tarix 
mobaynida genotsid insoniyatga ko‘plab 
yo‘qotishlar  keltirganligini  e’tiborga  olib;  va  mazkur  kulfatdan 
insoniyatni  halos  etish  uchun  xalqaro  hamkorlik  zarur  ekanlishgiga 
ishonch  hosil  etib»  deb  qayd  etilgan.  U  bilan  genotsidni  jinoyatlarini 
sodir  etganlik  va  uning  uchun  jazolash  Konvensiyasi  tasdiqlangan.  o 
preduprejdenii 
prestupleniya 
genotsida 
i 
nakazanii 
za 
nego. 
Konvensiyaning  1-moddasida  genotsid  «xalqaro  huquq  nomalarin 
buzuvchi  jinoyat»  sifatida  tavsiflanadi,  VI  moddada  esa  genotsidda