Xalqaro diplomatik munosabatlar

Bobning qisqacha mazmuni
Xalqaro munosabatlar sohasida davlat boshliqlari nomidan muloqat olib
borishda vakillar muhim o’rin tutadi. Davlatlar to’g’ri kelgan shaxsni diplomatik
vakil sifatida qabul qilmaydi. Diplomatik vakil Tashqi ishlar vazirligi tomonidan
jo’natiladigan davlatdan so’raladigan ruxsatnoma, ya’ni agreman muvofiq
tayinlanadi. Ayrim hollarda agreman so’ralgan hukumat qandaydir sababga ko’ra
u yoki bu shaxsning o’z mamlakatiga vakil etib tayinlashiga rozilik bermaydi. Bu
shaxs diplomatiya tilida “persona non grata” nomatlub shaxs deb ataladi.
Vakolatxona boshliqlari turli kategoriyalarga bo’linadi. Oliy komissar quyidagi
davlatlarda duayen vazifasini egallashi mumkin: Avstraliya, Hindiston, Kanada,
Pokiston va Shri-Lanka. Vatikan diplomatiyasi o’ziga xos xususiyatga egadir.
Vatikan mustaqil davlat hisoblanib, elchixonalarning aktiv va passiv huquqlaridan
foydalanadi.

---

37
Tayanch iboralar: D
iplomatik qabul turlari, Oliy darajadagi davlat
tashriflari, xalqaro uchrashuvlarda diplomatik protokol, diplomatik bayonot
to’g’risida tushuncha, muzokaralar olib borish, rasmiy tashriflar, protokol
imzolash, muzokaralarning rivojlanish tarixi va yo’nalishlari.
Nazorat savollari:
1. Vakolatxonaning ish faoliyati qanday tashkil qilinadi?
2. Vakolatxonaning missiyadan farqi nimada?
3. Respublika tashqi siyosatining asosiy yo’nalishlari to’g’risida to’xtalib o’ting.
4. Chet davlatlar bilan savdo-iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishda tashqi siyosat
mahkamalarining roli nimada ko’rinadi?
Adabiyotlar:
1. Kissenger H. Diplomasy. – London, 1994.
2. Ustav OON.
3. Щetinin V.D. Ekonomicheskaya diplomatiya: Uchebnoe posobie. - M.:
Mejdunarodnie otnosheniya, 2001.
4. Gulyamov S.S. i dr. Osnovi diplomaticheskoy deyatelnosti Uzbekistana:
Uchebnoe posobie. - T., 2002.
5. Vud Dj., J.Serre. Diplomaticheskiy steremonial i protokol/Per. s angl. Yu.P.
Klyukina, V.V. Pastoeva, G.I. Fomina. Izd. 2. - M.: Mejdunarodnie
otnosheniya, 2003.
6. Popov V.I. Sovremennaya diplomatiya: teoriya praktika. Diplomatiya nauka i
iskusstvo: Kurs lekstiy. – 2-e izd., dop. – M.:Mejdunar. Otnosheniya, 2003.