|
Asosiy ruyxat
|
Individ
|
Shaxs
|
* Vijdonlillik
|
|
|
* qat’iylik
|
|
|
* subutsizlik
|
|
|
* chaqqonlik
|
|
|
* vatanparvarlik
|
|
|
* faoliyatdagi tezkorlik
|
|
|
* talabchanlik
|
|
|
* vazminlik
|
|
|
* kuzatuvchanlik
|
|
|
*Harakatdagi shiddatlilik
|
|
|
*saxovatlilik
|
|
|
*kirishimlilik
|
|
|
*milliy g’urur
|
|
|
*ozodalik
|
|
|
*qalollik
|
|
|
*qo‘rqoqlik
|
|
|
*tanballik t
|
|
|
*tashabbuskorlik
|
|
|
*faollik
|
|
|
*yovuzlik
|
|
|
*kamtarlik
|
|
|
*farosatlilik
|
|
|
*jizzakilik
|
|
|
*quvnoqlik
|
|
|
*xushmuomalalik
|
|
|
*axloqsizlik
|
|
|
4
1 Sli.A. Abdullayeva. Masofaviy o'qitish va didaktik ta’minot // Pe- dagogik mahorat, 2003, 31 — 36-betlar.
60
topshiriq: «Siz o‘z-o‘zingizni to‘g‘ri baholay olasizmi?» mav- zusida laboratoriya ishini bajaring.
Maqsad: Inson xarakteri, xulq-atvori, shaxsiy sifatlovchi belgi- lariga to‘g‘ri, oqilona, adekvat yondashishga o'rgatish.
Buni tekshirib ko‘rish uchun, 1-dan, quyida keltirilgan («Aso- siy ro'yxat» deb nomlanmish) belgilar orqali uch guruqdan iborat ro‘yxat tuzib oling. Birinchi guruqdagi ro‘yxatni «Ideal», ikkin- chisini «Men», uchinchisini esa «Men odamlar nigohida» deb nomlang; 2-dan, daftarda abcissa va ordinata o'qidan iborat grafik tuzing. Bunda absissa o‘qida sifatlovchi belgilar yotishini («asosiy ro‘yxat»dagi nomlar bo‘yicha), ordinata o‘qi esa sifatlovchi belgi- laming ro‘yxatdagi o'rnini ko'rsatishini unutmang. Masalan, beril- gan asosiy ro'yxat bo'yicha talabchanlik sifati 10 o'rinda belgilan- gan.
Siz 1 guruqning «Ideal» ro'yxatini tuzar ekansiz, idealingiz uchun talabchanlik nechanchi o'rinda ekanligini aniqlab, ordinata o‘qida joylashtirasiz; 2-chi ro'yxat «Men»ni tuzayotganda esa, endi ehtimol talabchanlikni aynan o‘zingiz uchun nechanchi o‘rinda ekanligini aniqlaysiz, ya’ni siz qay darajada talabchansiz. (2,5 va h.k.)
Ro'yxatdagi barcha nuqtalami ordinata o‘qi bo‘yicha belgilab chiqqaningizdan so‘ng (uchala ro‘yxat asosida), nuqtalami tutash- tirib, egri chiziq yasaysiz. Uchinchi ro‘yxat ham ordinata o‘qida shu asnoda tuziladi.
Yasalgan uchala chiziqlarning o‘rtasidagi farqni yaxshilab o‘r- ganib chiqing va tegishli xulosalar chiqaring.
Masalan, «Ideal» va «Men» nomli ro'yxatlar bo'yicha belgilan- gan nuqtalar orasidagi farqning juda keskin boiishi shaxsning o‘zini-o‘zi baholashda o‘ta tanqidiy yondashganligidan dalolat beradi va aksincha, «ideal» va «men» orasidagi tafovutning deyarli sezilmasligi esa shaxs o'ziga ortiqcha baho beiganligidan dalolat beradi.
Shaxsning ayrim sifatlarini belgilovchi tushunchalar ro‘yxati:
Faollik
Milliyg‘urur
Kechirimlilik 17.SaxovatIilik
61
O'ziga o‘zi tanqidiy yondashish
18.Poklik
19.Iymonlilik
Halollik
His-tuyg‘uga beriluvchanlik
Donolik
23.Intizomlilik (ro'yxat bo'yicha tuziladi).
Samimiylik
Xushmuomalalik
Pokizalik
Qat’iyatlilik
Talabchanlik ll.Insoparvarlik 12.Sabr-toqatlilik 13. Kamtarlik I II
Qanday xususiyatlar yosh xususiyatlari deb ataladi?
A) Ma’4um bir yosh davriga xos bo‘lgan anatomik, fkiologik va ruhiy xususiyatlar.
V) Maktab yoshidagi bolalarga xos bo'lgan xususiyatlar.
S) Katta insonlarga xos bo‘lgan xususiyatlar.
D) 0‘quvchilarga xos bo'lgan axloqiy sifatlar.
Necha yoshdan e’tiboran yasli davri hisoblanadi?
A) Tug’ilgandan 2 yoshgacha.
V) 1 yoshdan 3 yoshgacha.
S) 1 yoshdan 5 yoshgacha.
D) 1 yoshdan 6 yoshgacha.
Maktabgacha tarbiya yoshini aniqlang?
A) 1 yoshdan 7 yoshgacha.
V) 2 yoshdan 5 yoshgacha.
S) 3 yoshdan 6-7 yoshgacha.
D) 6 yoshdan 7 yoshgacha.
Necha yoshdagilar o'smirlar deb nomlanadi?
A) 11 yoshdan 12 yoshgacha.
V) 12 yoshdan 18 yoshgacha.
S) 12 yoshdan 15-16 yoshgacha.
D) 16 yoshdan katta bolalami.
0‘spirinlik necha yosh bilan belgilanadi?
A) 16 yoshdan 18 yoshgacha bo'lgandavr.
V) 12 yoshdan 16 yoshgacha bo'lgandavr.
S) 15-16 yosh.
D) 12-18 yosh.
Necha yoshda bolalar ona tilining deyarli barcha jiqatlarini egallagan bo‘ladilar?
A) 2 yoshda.
V) 3 yoshda.
S) 5 yoshda.
D) 7 yoshda.
Kichik maktab yoshidagi o‘quvchilar jismoniy jihatdan qanday o‘sadi, bo‘yi va og‘irligi o'rtacha qanday bo'ladi?
63
A) tez o'sadi, bo‘yi 110 sm, og'irligi 20 kg bo'ladi.
V) betartib o‘sadi, bo‘yi 115 sm, og'irligi 20 kg bo'ladi. S) tekis o‘sadi, bo‘yi 120 sm, ogMrligi 25 kg bo‘ladi.
D) tartibli o‘sadi, bo‘yi 140 sm, og‘irligi 25 kg bo‘ladi.
13-rasm.
0‘smirlik davri yana qanday nomlanadi?
A) balog’atga etish davri.
V) kichik maktab davri.
S) sezgining o‘sish davri.
D) qizlaming o'sish davri.
Bolalarda jinsiy yetilish davri, erkaklik va ayollik tashqi belgilari qaysi davrda paydo bo‘la boshlaydi?
A) kichik o‘quvchilik davrida.
V) o'smirlikda.
S) o'spirinlikda D) maktabgacha davrda.
64
Do'stlik va birodarlik hislari, sirdosh do‘st topish istagi qaysi
A) maktabgacha davrda.
V) kichik maktab davrida.
S) o'smirlarda.
D) o'spirinlarda.
Qaysi davrda tasawur va tafakkur doirasi deyarli nihoyasiga etgan va ijtimoiy hayotning biror soqasiga yo’naltirilgan bo'ladi?
A) kichik maktab davrida.
V) maktabgacha davrda.
S) o'smirlikda.
D) o'spirinlikda.
0‘spirinlik faoliyatining asosiy turi nima bo‘ladi?
A) o‘yin va o‘qish.
V) o‘qish va mehnat.
S) o‘yin.
D) mehnat.
0‘z-o‘ziga baho berish qaysi davrda kuchayadi?
A) kichik o‘quvchilik davrida.
V) maktabgacha tarbiya davrida.
S) o‘smiriik davrida.
D) o‘spirinlik davrida.
Axborot manbalari
Barkamol avlod - 0‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. - T., 1998.
Зимняя И.А. Педагогическая психология. M., «Логос», 2002.132-186-стр.
Pedagogika. A. Munawarov tahriri ostida. - Т., 1996.
Nasriddinov I., Abdullaeva Sh., Masofaviy 0‘qitish va didaktik ta’minot // «Pedagogik mahorat». 2003, 2-son, 31-36- betlar.
Petrovskiy A.V. va boshqalar. Umumiy psixologiya. T., 1994.
65
Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar ro‘yxati
4
Karimov I.A. Barkamol avlod-O'zbekiston taraqqiyotining poydevori. - Toshkent, «Sharq», 1997, 3-17-b.
Karimov I.A. Milliy istiqlol g'oyasi: asosiy tushunchalar va tamoyillar. — T., «0‘zbekiston», 2000.
0‘zbekiston Respublikasining kadrlar tayyorlash milliy dasturi.- Toshkent, 1997.
G'oziyev. E. Psixologiya. - T., «O'qituvchi», 1996 y. 16-30-b.
Дейл Карнеги. Как завоевать друзей и как оказывать влияние на людей. - Ташкент.: Шарк, 1999, 56-67-стр.
Zunnunov A. Pedagogika tarixi. Toshkent, «Sharq», 2004.-326-b.
Леонтьев A.A. Педагогисческое общение - M.: Знание, 1999, 14-28-стр.
Пиаже Ж. Развитие ребёнка. -М.: Педагогика, 2000, 32- 39-стр.
MAVZU: ILMIY-PEDAGOGIK TADQIQOT METODLARI
PEDAGOGIK JARAYON VA MUTAXASSISLIK
Aniq izlanish predmetiga ega bo'lgan pedagogika fani ham o‘zga fanlar singari o‘z mohiyatini yoritish va materiallar to‘plash uchun maxsus uslublar va vositalardan foydalanadi. Ular fanning metodlari deb yuritiladi.
Fanning saloqiyati va nufuzi, awalambor, mazkur metodlar yordamida to'plangan ma’lumotlarning obyektivligi va ishonchli- ligiga bog'liq bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
