Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази

Эрта ѐшдаги болаларни овқатланитириш.
Кичик ѐшдаги болаларни шартли равишда 2 гуруҳга бўлиш мумкин. 1-1,5 ѐш ва 1,5-
3ѐшгача. Бу гуруҳлар овқатланишидаги фарқи қуйидагича: 1)Кунлик рацион хажми бўйича.
2)Бир марталик овқатланиш миқдори бўйича. 3)Овқатга кулинар ишлов бериш бўйича.
Чайнов аппаратининг ривожланиш учун таомномага қаттиқ овқатларни киритиш талаб қилинади. Бу эса 1 ѐшдан кейин бола овқатни турли маҳсулотлар бойитишга, катталар овқатнинг таркиби ва таъмига яқинлаштиришга ѐрдам беради. Умумий овқатлантиришга ўтишни аста секин олиб бориш керак.
1 ѐшдан 2 ѐшгача бўлган болаларни овқатлантириш
• 2 ѐш ва ундан кейин ҳам болани ҳоҳлаган пайтида она кўкрак сути
билан боқинг
• Кесилган ѐки кераклигича эзилган мазали маҳсулотларни кунига 3-4 мартадан ва пиѐланинг 3/4 қисмидан то 1 пиѐлагача беришда давом этинг, шунингдек 1-2 марта асосий овқатлар орасида болани иштаҳасига
қараб енгил егулик беринг
• ҳар бир овқат қабул қилишда ўсимлик маҳсулотларидан фойдаланинг
• Болани ўзини шахсий идишида овқатлантиринг болага овқатланишига фаол ѐрдам
беринг
* Бу маслаҳатдаги овқат миқдори 0,8-1,0 ккал/г энергияга мўлжалланган. Агар бола суюқ
ва паст каллорияли овқат еяѐтган бўлса ҳар овқатда тўлиқ пиѐлада ейиши керак


61
2 ѐшдан 5 ѐшгача болаларни оқатлантириш
• болангизни оила дастурхонидан 3 марта овқатлантиринг шунингдек асосий овқатлар
орасида 2 марта уйидаги овқат моддалардан енгил егулик беринг: • Турли ҳил овқатлар беринг.
Бош тортса унга «Татиб кўриш» ни бир неча бор таклиф этинг. Унга Сизга овқат
ѐқаѐтганини кўрсатинг
• Болани овқатлантиришга мажбурламанг. Болани ѐши, ўсиши ва жисмоний фаоллигига
мос равишда овқат беринг. Ўсишига мос равишда овқат миқдорини оширинг


Овқат маҳсулотларини хавфсиз тайѐрлаш ва гигиена бўйича маслаҳатлар Касалликни олдини олиш учун қуйидаги санитар-гигиеник меъѐрларга амал қилинг:
• Овқат тайѐрлашдан, эмизишдан олдин, уй тозалангандан кейин қўлингизни совунлаб
ювинг
• Ичиш учун тоза сув ишлатинг, сувни синчковлик билан тозаланг*. Усти ѐпиқ ва тоза идишларда сувни сақланг, идишдан сув олиш учун тоза чўмични ишлатинг.
• Болангизни идишларини совун ва тоза сув билан яхшилаб
ювинг ѐки қайнатинг
• Ювиш қийин бўлган идишларни ишлатманг
• Овқат тайѐрлашда тоза идиш ва қошиқдан фойдаланинг, болани овқатлантиришда тоза қошикдан фойдаланинг.
• Овқат тайѐрлайдиган жойни тоза сақланг ва ишлатганингиздан сўнг совун ѐки тозалаш
учун мўлжалланган кукунлар билан тозалаб тўринг
• Овқатни, айниқса гўшт, товуқ, тухум ва дарѐ маҳсулотларини синчковлик билан
тайѐрланг. Тайѐр овқатларни, масалан: шўрвани қайнаб чиққунича иситинг
• Қолган овқатни устини ѐпиқ тутинг ва музлатгичда сақлашга харакат қилинг. Хона
ҳароратида 2 соатдан ортиқ турган овқатни ташлаб юборинг
• Тайѐр овқатларни ва хом овқатларни бир-бирига аралаштирманг ва алоҳида жойда
сақланг
• Ҳожатхонани тоза ҳолда сақланг ва оиланинг ҳамма аъзолари, айниқса катталар, бундан фойдаланишсин. Болани ахлатини чуқурга кўминг. Шошилмасдан болани тозаланг, кейин
болани ва ўзингизни қўлингизни ювинг
* Сувни бир неча дақика қайнатинг. Ёпинг ва муз қўшмасдан совутинг, бу сув бола ичиши учун хавфсиздир.