Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази

6 ойликдан 5 ѐшгача бўлган гўдаклар ва болаларга тавсия қилинадиган озиқ-овқат
маҳсулотлари.
Кўкрак сути 2 ѐшгача бўлган ва ундан катта болалар учун овқат моддаларининг
асосий манбаидир. 6 ойлик бўлгач (180 кун), болангиз кўкрак сути билан бирга бошқа қўшимча овқат ва суюқликларга муҳтож бўлади. Ушбу саҳифада тавсия қилинадиган овқат-овқат маҳсулотларига мисоллар келтирилган. Кейинги саҳифаларда эса фарзандингизни турли ѐшда овқатлантириш даврийлиги ва усуллари бўйича кўрсатмалар келтирилган.
• Асосий озиқ-овқат маҳсулотлари фарзандингизга қувват беради. Бундай маҳсулотларга дуккаклилар (гуруч, буғдой, маккажўхори, тариқ), илдизмевали ўсимликлар (картошка, сабзи) ва мевалар (олма, банан) киради.
• Асосий озиқ-овқат маҳсулотларидаги овқат моддаларининг ўзи етарли эмас. Сиз болангизга шу билан бирга чорвачилик маҳсулотларини ва бошқа овқат маҳсулотларини беришингиз лозим. Боланингиз рационида қуйидаги ҳилма ҳил маҳсулотлар бўлиши
лозим:
Чорвачилик маҳсулотлари: жигар, гўшт, товуқ, балиқ, тухум
Сутли маҳсулотлар: пишлоқ, йогурт, сузма (эмизилмайдиган болалар учун сут)
62
Кўкатлар ва сариқ тусли сабзовотлар: (карам, картошка, сабзи, қовоқ, шолгом).
Мевалар: олма, шафтоли, ўрик, банан, апельсин
Дуккаклилар: ловия, мош
Ёғ ва Мойлар: ўсимлик ѐғи, сариѐғ
• Фарзандингизни асосий озиқ-овқатлар билан бирга юқорида санаб ўтилган гуруҳларга кирувчи озиқ-овқат маҳсулотлари билан боқинг.
Катта ѐшдаги болаларни овқатлантиришда сут ва сут маҳсулотларига катта аҳамият берилади. Улар бола рационининг асосий қисмни ташкил қилади.
Янги тайѐрланган сузма бола овқат рационида асосий ва зарурий ҳисобланади. 1,5 ѐшдан 3 ѐшгача бўлган болалар овқат рационига пишлоқ киритилади.
Пишлоқ - ѐғга, кальций ва фосфор тузларига бой. Болаларга чучук ҳилларини бериш тавсия этилади.
Янги маҳсулотлардан яна бири бу қаймоқдир. Буни шўрваларга қўшиб берилади. Сузма, сут ва сут маҳсулотлари 1,5 ѐшгача бўлган болалар таомномасининг асосий қисмини ташкил қилиши лозим.
2 ѐшли болага сузма, пишлоқ сутга нисбатан кундалик таомномасида 1-2 кун оралаб берилиши мумкин.
Шуни унутмаслик керакки 2-3 ѐшли болаларнинг асосий овқат рациони кўкрак ѐшидаги болалар рационидан деярли фарқ қилмайди.
Гўшт ва балиқ маҳсулотлар овқат рационига аста-секин қўшилади. 1 ѐшгача болаларга колбаса, селѐдка, сосиска маҳсулотлари, 3 ѐшгача ўрдак, ғоз маҳсулотларини бериш мумкин эмас.
Бу маҳсулотларда қийин сўрилувчи ѐғ миқдори кўп бўлгани сабабли руҳсат этилмайди.
Жигар, мия, тил таркибидаги қимматбаҳо микроэлементлар яъни темир, мис, кальций ўсаѐтган организм учун кераклидир. Болани кундузги таомномасига нон маҳсулотлари ҳам киритилади.
1,5 ѐшгача асосан гречка, сули, манний, гуруч, буғдой, жўҳори ѐрмалари ишлатилса, 2 ѐшдан сўнг эса таомномага перловка, арпа қўшимча қўшилади. Ундан
ташқари мармелад, мураббо, повидло, асал, мевали карамель, чалпак киритиш мумкин.
1 ѐшдан 3 ѐшгача бўлган болаларни шакарга бўлган эҳтиѐжи 40-50 гни ташкил қилади.
Мева ва сабзавотлар таркибидаги ўсимлик оқсили органик кислоталардан иборат бўлади. Уларни етарли миқдорда организмга тушишини таъминлаш учун мева ва сабзавотларни салат ва шарбат кўринишида бериш тавсия этилади.
Янги сабзавот ва мевалар бўлмаса, консерваланган маҳсулотлар масалан: компот ва болалар консерваларидан фойдаланиш мумкин.