Vrach nazorati fani bo’yicha o’zlashtiradigan

Tovon  va  oyoq  shakli.  Tibbiyot  va  sport  mutaxassisi  tomonidan  doimo 
harakat  tayanch  apparatini  tekshirishga  e’tibor  beriladi.  Harakat  tayanch 
apparatini  rivojlanishida  oyoqlarni  O  yoki  X-simon  bo’lishi,  oyoqlarni  har  xil 
uzunlikdaligi,  tovon  gumbazini  yassilanishi  kabi  anomaliyalar  spetsifik 
zararlanishlarga va kasalliklarga olib keladi.   
O-simon,  X-simon  oyoqlarni  qiyshayishida,  sakrash  va  sportni  estetik 
turlariga  (uzoqqa  sakrash,  akrobatika,  sport  va  badiiy  gimnastika)  qatnashish 
ma’n etiladi. 
Oyoqni  haqiqiy  uzunligini  belda  yotgan  holatda,  katta  verteldan  to’piq 
medialigacha o’lchanadi. Oyoqlarning birida haqiqiy yoki funktsional kaltaliklar 

---

 
31 
borligiga  ahamiyat  beriladi.  Buni  taqqoslash  uchun  Dubrovskiy  probasi 
o’tkaziladi.  Tekshiriluvchidan  o’tirish  so’raladi.  O’tirish  holatiga  o’tayotganda 
oyoqlarni  vizual  o’zgarishini  o’lchami  nisbiy  kaltalik  deyiladi.  Antropometrik 
tekshiruvlar  shuni  ko’rsatadiki,  75%  odamlarning  chap  oyog’ining  o’ngidan 
farqi  8  mm  gacha  uzundir.  Sakrovchilarda  uzun  oyoq  turtkich  (richag) 
hisoblanadi.  Futbolchilarda  kalta  oyoq  to’pni  9/9/  tezroq  chalg’itadi,  texnik 
priyomlarni ko’rsatadi, ko’proq to’pni o’ynatib urishga ishlatiladi. 
Tovon  gumbazini  o’lchashda,  podometr  yoki  plantografiya  usuli 
qo’llaniladi. Podometrik indeks quyidagi formula bilan hisoblanadi: