|
9
6
Ишчи органининг
айланиш частотасига қараб
аралаштириш мосламалари
секин ва тез юрар гуруҳларга бўлинади.
Парракли, лентали,
якорли ва шнекли аралаштиргичлар секин юрар мосламалар қаторига киради
(3.51а,б-расм). Уларнинг
айланма частотаси 30...90
мин-1, қовушоқ муҳитларда
паррак учидаги айланма
тезлиги - 2...3 м/с.
Парракли аралаштиргичлар афзалликлари: мослама содда ва нархи қиммат
эмас.
Камчиликлари айланиш ўқи бўйлаб суюқлик
оқими кичик бўлади, натижада аралаштиргич қажмида
суюқлик тўлиқ аралашмайди. Ўқ бўйлаб суюқлик оқими ҳаракатини жадаллаштириш учун парраклар оғиш бурчаги 30° га тенг бўлиши керак.
Якорли аралаштиргичлар қурилма тубининг шаклига мос бўлади. Бу
турдаги мосламалар қовушоқ ва ўта қовушоқ суюқликларни аралаштириш учун
ишлатилади. Якорли мосламалар ишлаш даврида қурилма девори ва тубини
ёпишиб қолган ифлосликлардан тозалаш қобилиятига эга.
Шнекли аралаштиргичлар винтсимон шаклли бўлиб, қовушоқ
суюқликларни қориштириш учун мўлжалланган.
Пропеллер ва турбинали аралаштиргичлар тез юрар мосламалар қаторига
киради. Уларнинг айланиш частотаси 100...3000 мин-1, айланма тезлиги 3...20
м/с.
Пропеллерли аралаштиргичлар 2 ёки 3 парракли қилиб ясалади (3.51 врасм). Ушбу мосламаларга насос эффекта хос бўлади ва суюқликнинг интенсив циркуляциясини ҳосил қилиш учун ишлатилади. Қовушоқлиги 2 Пас
бўлган суюқликларни аралаштириш учун қўллаш мумкин.
Турбинали аралаштиргичлар турбина ғилдираклари шаклида бўлиб, парраклари ясси, қия ва эфи чизиқли бўлиши мумкин (3.51г,д,е-расм). Улар очиқ
ва ёпиқ турли бўлади. Турбина ғилдирагининг ишлаш принципи марказдан
қочма кучлар таъсирига асосланган. Ёпиқ аралаштиргич иккита дискдан иборат бўлиб, суюқлик ўтиши учун тешиги бор. Ҳам радиал, ҳам турбина ўқи
бўйлаб оқимлар ҳосил қилиш учун қия парракли, турбинали аралаштиргичлардан фойдаланилади. Турбинали мосламалар курилманинг бутун ҳажмида
суюқликни интенсив аралаштиради. Суюқликнинг айлана бўйлаб ҳаракатини
камайтириш ва қурилмада ўрама ҳосил бўлишини бартараф қилиш учун цилиндрсимон қайтарувчи тўсиқлар ўрнатилади.
Турбинали аралаштиргичлар қовушоқлиги 500 Пас гача бўлган
суюкдикларни ва дағал суспензияларни аралаштириш учун қўлланилади.
Қопқоқли қобиқ, узатма ва аралаштиргичлардан ташкил топган типик қориштиргич 3.52-расмда
кўрсатилган.
Ишчи ғилдирак 200...2000
айл/мин частота билан айланма
ҳаракатланади. Турбина ғилдираги
марказдан қочма куч таъсирида
суюқликка тегишли энергия беради.
Суюқлик аралаштиргич марказий тешигидан кириб, у ерда марказдан
қочма куч таъсирида теэланиш олган
ҳолда радиал йўналишида чиқиб кетади. Турбинада суюқлик вертикал
йўналишдан горизонталга ўтади ва ундан катта тезликда чиқиб кетади. Бу
турдаги курилманинг самарадорлиги
юқори.
Турбинали аралаштиргич диаметри курилма қобиғи диаметрининг
0,15...0,35 улушини ташкил этади. Бу
курилмалар қовушоқлиги 1 ...700 Пас
га тенг суюқликларни аралаштириш
учун мўлжалланган.
3.52-расм. Аралшптиргичли
қориштиргнч.
1 - узатма; 2 - узатма таянчи; 3 - зичлагич; 4 -
ўҳ; 5 - қобиқ; 6 - ғилоф;
7 - қайтарувчи тўсиқ; 8 -
аралаштиргич; 9 - труба.
Газларни сиқиш жараёнининг термодинамик асослари
Реал газларни сиқиш жараёнида унинг ҳажми, босими ва температураси
ўзгаради. Газларни сиқиш жараёни назарияси идеал газ термодинамикасига
асосланади ва ушбу тенглама билан ифодаланади:
Компрессордан чиқишдаги 10 М Па ва ундан юқори бўлган газ учун реал
газнинг ҳолат тенгламасидан фойдаланса бўлади:
р = z p R T (2.101)
бу ерда z — сиқилиш коэффициенти, унинг сон қийматлари махсус адабиётларда келтирилган.
Лекин, амалий ҳисоблашлар учун температура-энтропия ёки Т-S термодинамик диаграммадан фойдаланиш қулай ва ишончли. Одатда, Т-S диаграмма
тажриба маълумотлари асосида курилади.
2.49-расмда АКБ чегаравий эгри чизиқ тасвирланган бўлиб, унинг максимуми критик нуқга К га тўгри келади. Ушбу эф и чизиқ ва абсцисса ўқи
оралигидаги соҳада, бир вақгнинг ўзида ҳам суюқ, ҳам буғ фазалар мавжуддир.
1С\ кесманинг чап қисмидаги соҳа буғнинг тўлиқ конденсацияланишига тўф и
келади. Графикнинг бу қисмида курукдик даражаси х=1. КА кесмани ўнг
қисми эса, суюқликнинг тўлиқ буғланишини ифодалайди ва унда куруқлик
даражаси х=0. Чегаравий эф и чизиқнинг чап томонида суюқ, ўнг томонида
эса фақат буғ (газсимон) фазалар бўлади. Критик нук^га К нинг координаталари газнинг критик параметрларини характерлайди.
Нам буғ соҳасида ўзгармас намлик
чизикдари (x=const) ўтказилади. Ўзгармас
температура чизиқлари (изотермалар) абсцисса, энтропия чизикдари (T^const ва
■£=const) эса ордината ўқларига параллелдир. Ўта қизиган буғ соҳасидаги изобара
чизиқлари (p=const) тепага йуналган бўлса,
нам буғ соҳасида эса, изотерма чизиқлари
билан устма-уст тушади, чунки бу ерда
температура иссиқлик ўзгармаган ҳолда
суюқликни буғланишига сарфланади. Суюқ
2.49-расм. Т-S диаграмма.
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
