Vetinariya 2016. pmd

Limfoekstrovazat
– sabablari o‘tmas narsalar ta’sirida to‘qima- 
larning ezilishi va o‘rnidan ko‘chishi. Hatto to‘qimalar qavatlarga 
ajralib, limfa tomirlar yoriladi, bo‘shliq limfa suyuqligi bilan to‘lib 
shishadi. Hayvonlar tor darvozadan o‘tayotganda, yiqilganda, 
boshqa hayvon suzganda yoki tepganda, bo‘yintiriq yoki egar, 
to‘qimlar ezganda ham bunday jarohatlar paydo bo‘ladi. 

---

49 
Kasallik belgilari
– teri osti to‘qimalariga limfa sekin-asta 
to‘planadi, shish bir necha kun davomida asta-sekin kattalashadi. 
Ba’zan esa anchagina katta bo‘lib ketadi,uncha og‘rimaydi. Shish 
ushlab ko‘rilganda bilqillaydi. 
Davolash.
Limfa ekstravazatni barvaqt yorish lozim. Ichidagi 
suyuqlik yaxshi oqib ketishi uchun shish pastki tomonidan kesiladi. 
Shish ichiga 10 % li yodoformli efir yoki formalinning 1 % li 
spirtdagi eritmasi shimdirilgan doka tampon kiritib qo‘yiladi. 
Maraz
(yazva) – hujayralarning parchalanishi natijasida pato-
logik granulatsiya rivojlanib,bitishga moyil bo‘lmasdan, surunkali 
davom etadigan ochiq joy. Maraz ochiq jarohatlarning og‘irla-
shishidan tashqari mexanik, fizik, kimyoviy omillarning ta’siri, qon 
almashinuvi patologiyasi, avitominozlar, hayvonning oriqlab 
ketishi, umumiy yuqumli kasalliklar ta’sirida rivojlanishi mumkin. 
Davolash.
Maraz paydo qiladigan sabablarni tugatish, jarohat-
langan joyni tez davolash va hayvonni tinchlatish lozim. Oddiy 
maraz rivojlanayotgan granulyasion to‘qimani himoya qilish, uning 
yanada o‘sishi va epiderma hosil bo‘lish jarayonini tezlatish zarur. 
Kuchayadigan marazda oqayotgan yiringning to‘xtashiga yo‘l 
qo‘ymasdan magniy yoki natriy sulfatning gipertonik eritmasida 
ho‘llangan doka bilan tozalab turiladi. Atonik marazni davolash 
uchun har xil surtmalar qo‘llaniladi. Nerv sistemasi hamda yurakka 
ta’sir etish yo‘li bilan granulyasiyani tezlatishga harakat qilinadi. 
Kuchli yomon marazlarni davolash uchun avvalo og‘riqni bosa- 
digan dorilar ishlatiladi. Sekin sog‘ayadigan marazlarni davolashda 
ularni qisman kesib tashlash tavsiya etiladi. 
Oqma 
(svish) – to‘qimada patologik yoki tabiiy bo‘shliqni 
tashqi muhit bilan bog‘lovchi yo‘l oqma(svish)deyiladi. Oqma 
yiring yoki boshqa birorta yot jismga saqlanib yallig‘lanishi 
natijasida paydo bo‘ladi. Yallig‘lanish davom etishi tufayli yiringli 
oqma, sekretor hamda eksekretor oqmalar bo‘lishi mumkin. 
Davolash.
Buning uchun oqmani paydo qilgan sabablarni yo‘qo-
tish, oqmadagi yot jismni, nekrozlangan to‘qimani olib tashlash, 
yiringni chiqarish kerak. So‘ngra oqmani davolash uchun har xil 
antiseptik dorilardan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. 

---

50