Veterinariya virusologiyasi

2. Asosiy DNK saqlovchi viruslarning qisqacha ta’rifi
I.Papovaviruslar oilasi(D/2: 3-5/7: S/S: V/0 Di Ac.Si) Papillomavirus va Poliomavirus avlodlarini o‘z ichiga oladi. Papoxaviruslar kapsid qobig‘i ikosaedr strukturaga ega.
Kapsid 45-55 nm diametrga ega bo‘lib, 72 ta kapsomerdan iborat

1. 
   Odamlarda so‘gal (qoramol, it, quyonlarda ham)
   
2. 
   Odamlarda o‘choqli mikroensefalopatiya, sichqonlarda polioma chaqiradi virionlar tashqi qobiqga ega emas yadroda ko‘payadi.
   

II.Adenoviruslar oilasi (D/2: 20-30/12-17 S/S: V/0) kapsidning diametri 70 nm atrofida, 250 ta kapsomerdan iborat ikosaedr shaklida, tashqi qobig‘i yo‘q onkogen, respirator infeksiyalar 3 xil chaqiradi: neytrallovchi, gemaglyutinatsiyalovchi va komplementni bog‘lovchi antigenlari mavjud.
III.Gerpesviruslar oilasi. (D/2: (99±5)/10: S/S: V/0) bu oilaga yirik DNK – saqlovchi viruslar kirib ular 150-170 nm diametrga ega lipoproteid qobiqga ega ikosaedr shaklidagi kapsid 100 nm diametrga ega. Otlar rinopnevmoniyasi, qoramollar rinotraxeiti, parrandalarning yuqumli laringotraxeit va mareka kasalligi, Aueski kasalligi (cho‘chqalarda) va boshqalarni chaqiradi.
IV.Poksviruslar oilasi (D/2: 160-200/5-7: X/*: V/0 Di Ac.Si) eng yirik viruslar hisoblanib murakkab strukturaga ega 390x250 nm o‘lchamga ega, qobig‘i mavjud. Sitopizmada ko‘payadi. Kiritma tanachalar (sitoplazmada) hosil qiladi. Ko‘pchilik tur hayvonlar va odamlarda chechak kasalligini chaqiradi.
V. Parvoviruslar oilasi (D/1: 15-2/19-25: S/S: V/0) 1 spiralli DNK dan tuzilgan qoramol, cho‘chqa va parrandalarda parvovirus kasalliklarini chaqiradi (pnemoenteritlari va abortlar).
3. Asosiy RNK saqlovchi virus guruhlarining qisqacha ta’rifi
I.Pikornaviruslar oilasi (R/1: 2,3-2,8/30: S/S: V/0) Barchasi ikosaedrik kapsidi diametri 25-40 nm, lipoproteid qobig‘i yo‘q, 32 ta kapsomerdan tuzilgan. Poliomielit, cho‘chqalarda Teshen kasalligi, qoramollar rinopnevmoniyasi, oqsil va boshqa ko‘plab pnevmo enteritlar kiradi.