Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

 
Alikayev usuli.
Kam ifloslangan, yangi material bilan ishlaganda qo‘llaniladi. 
Buning uchun patmaterial 0,5 sm
3
kattaligida bo‘laklanib steril hovonchaga solinadi va 
ustiga 10 – 8 – 6 % li sulfat kislotasi eritmasini qo‘yib 10 - 20 daqiqa turadi. 
Kislotaning konsentrasiyasi, ekspozisiyasi vaqti, materialning ifloslanish darajasiga 
bog‘liq. Keyin kislotani to‘kib tashlab, o‘rniga steril fiziologik eritma quyiladi va 8 
daqiqadan keyin uni ham to‘kib tashlab, material hovonchada fiziologik eritma bilan 
yaxshilab eziladi. Tayyor suspenziyadan surtmalar tayyorlanadi, 5 – 6 probirka oziqa 
muhitlarga ekiladi, biosinov qo‘yiladi. Kultural tekshirish muddati ikki oy. 
Biosinov
– 1, 0 ml dozada dengiz cho‘chqasi choti terisi ostiga, quyonlarga quloq 
venasiga, tovuqlarga qanot osti venasiga yuborib zararlanadi. Kuzatish muddati uch oy. 
Ijobiy natijada o‘lgan hayvonni yorganda jigar, taloq va boshqa organlarida 
tuberkulyozga xos tuberkulalar bo‘ladi. Dengiz cho‘chqalarini biosinov qo‘yishdan 
avval albatta tuberkulin bilan allergik tekshiriladi. Ijobiy natija berganlari biosinov 
uchun yaroqsiz hisoblanadi.Biologik tekshirish muddati 3 oy. 
Tuberkulyoz mikobakteriyasi
turlarini farqlash (tipizasiya). 
Mikobakteriyalar 
oziq muhitlarda o‘sish xarakteri va tezligi, morfologiyasi, patogenligi va boshqa 
xususiyatlari bilan o‘zaro farq qiladi.Tuberkulyoz mikobakteriyalarining turini ariqlash 
uchun ko‘pgina usullar taklif etilgan- mikroskopik, kultural, biokimyoviy, biologik va 
h.k. Ko‘pincha biologik usuldan foydalaniladi. Biosinov uchun uchta dengiz cho‘chqasi, 
uchta quyon va zarur bo‘lganda uchta tovuqni yuqorida ko‘rsatilgan doza va usullarda 
zararlantiriladi. Quyidagi ma‘lumotlar asosida tekshirilayotgan kultura turi aniqlanadi. 
1. 
M.bovis
kulturasi dengiz cho‘chqalari va quyonlarda umumlashgan tuberkulyoz 
jarayonini paydo qiladi. 2. 
M.tuberceulosis
– dengiz cho‘chqalarida umumlashgan 
tuberkulyoz jarayonini, quyonlarda esa o‘pkasida mahalliy jarayonni paydo qiladi. 3. 
M.avium
- quyonlarda septik jarayonni paydo qiladi, natijada quyon o‘ladi. Ba‘zan 
mahalliy jarayon ham bo‘lishi mumkin. Dengiz cho‘chqalarida faqat mahalliy jarayon, 
ko‘proq kultura yuborilgan joyda abssess paydo bo‘ladi. Tovuqlarda esa umumlashgan 
jarayon paydo bo‘ladi. 

---

64