Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

Antigen tuzilishi
. Tuberkulyoz bakteriyasi antigenlarining aktivligi past. 
Antigenning protektiv xususiyatlari mikol kislotasining birikmalari bilan bog‘liq. 
Immunitet
tuberkulyozda nosteril, hujayralidir (
T
– limfositlar). Uning paydo 
bo‘lishi va saqlanishi uchun hayvon organizmida tirik tuberkulyoz tayoqchalari bo‘lib 
turishi kerak. 
BSJ
vaksina shtammlarining tirik mikobakteriyalari emlagandan keyin 
hayvon organizmida uzoq vaqt saqlanib, immunitet quvvatini ushlab turadi. 
Diagnozi 
bakteriologik, serologik, allergik tekshirishlardan iborat. Bakterial 
diagnoz juda muhim ahamiyatga ega. Yakuniy diagnoz xo‘jalikda yorishda patanatomik 
yoki bakteriologik tekshirishning ijobiy natijalariga asosan qo‘yiladi. Mikobakteriyalar 
turini aniqlash infeksiya manbasini topish uchun zarurdir. 

---

63 
Bakteriologik tekshirishlar mikroskopiya, kultural va biologik usullarni o‘z ichiga 
oladi. Laboratoriyaga tekshirish uchun nazorat uchun so‘yilgan yoki o‘lgan hayvondan 
jigar, taloq, o‘pka bo‘lakchalari va limfa tugunlari olinadi. Tirik hayvonlardan sut, 
balg‘am, traxeya shilimshig‘i yiring va siydik, tezagi olinadi. 
Tekshirilayotgan materialda tuberkulyoz mikobakteriyalari ko‘p bo‘lmasligi 
mumkin. Namunalarda qo‘zg‘atuvchi miqdorini ko‘paytirish uchun maxsus usullar 
qo‘llaniladi. Patmaterialdan surtmalar tayyorlanib Sil – Nilsen usulida bo‘yaladi va 
mikroskopda ko‘riladi.
Mikobakteriya kulturasini ajratish uchun patmaterialni ekishdan oldin ularga Gon 
yoki Alikayev, Levenshteyn – Sumioshi usullaridan biri bilan ishlov beriladi. 
Gon usuli
. Patmaterial steril hovonchada yaxshilab eziladi va 1:4 nisbatda 10 – 12 
% li sulfat kislotasi bilan aralashtirilib 10 – 15 daqiqa daqiqasiga 3000 aylanma tezlikda 
sentrafuga qilinadi. Kislotaning ta‘sir etish ekspozisiyasi 20 – 30 daqiqadan oshmasligi 
kerak. Cho‘kmadan surtmalar tayyorlanadi, oziq muhitlarga ekiladi. Biosinov uchun 
cho‘kmani 1 – 2 marta steril fiziologik eritma bilan yuvish kerak.