Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/120
Sana20.06.2023
Hajmi0,82 Mb.
#952640
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   120
Bog'liq
Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

5- Leksiya 
Mavzu:
Mikroorgnizmlarning tabiatda moddalar almashinuvidagi roli
 

Reja :
1. Azot aylanishida mikroorganizmlarning roli 
2. Uglerod aylanishida mikroorganizmlarning roli 
3. Oltingugurt, fosfor, temir aylanishida mikroorganizmlarning roli 

Asosiy adabiyotlar:
1.
Kislenko V.N., Kolichev N.M., Veterinarnaya mikrobiologiya i


21 
immunologiya. Chast 1. Obshaya mikrobiologiya. M. KolosS, 2006 g. S.134-136. 
2. Yemelyanenko P.A. i dr. Veterinarnaya mikrobiologiya.M.,Kolos.,1982.S.49-56. 
Qo‟shimcha adabiyotlar: 
1. Vorobyev A.A. Medisinskaya mikrobiologiya, virusologiya i immunologiya.
M. 2008 g. S. 87. 
2. Asonov N.R. Mikrobiologiya. M.: Agropromizdat. 1989. S.109-124.
Tayanch 
iboralar

organik 
azot, 
parchalanish, 
chirituvchi 
fermentlar, 
urobakteriyalar, mochevina, azot to‘plovchi bakteriyalar, nitrifikasiya, denitrifikasiya, 
bijg‘ish jarayonlari, fosfor, oltingugurt, temir bakteriyalari. 
 
Tabiatda mikroorganizmlar keng tarqalgan bo‘lib, unda beto‘xtov sodir 
bo‘ladigan moddalar almashinuvida aktiv ishtirok etadi.Tabiatda organik va anorganik 
moddalarning o‘zgarishi natijasida ularning shakllari ham o‘zgaradi. Miqdor jihatdan 
tugallanmay va yangidan ham paydo bo‘lmaydigan holat moddalarning va energiyaning 
almashinuvi deyiladi.
Azotning aylanishi
. Atmosferada 75,5% azot bo‘lib, qolgan 24,5% suvda va 
tuproqda organik va mineral birkmalar ko‘rinishida bo‘ladi. Oqsilning tarkibida 16-
18%, tuproqda 6-18 t cha birikkan azot bor ammo hayvon va o‘simliklar havodagi 
azotdan foydalana olmaydilar. Erkin va birikkan havodagi azotlar oldin 
mikroorganizmlar tomonidan o‘simlik va hayvonlar uchun iste‘mol qilinadigan 
shaklgacha aylantirilishlari kerak. Organik azotning mineral azotga, mineral azotning 
organik azotgacha aylantirilishi birqancha bosqichlarda o‘tadi. Chirituvchi mikroblar
oqsilni parchalashi natijasida oraliq moddalar birikmasi (albumoz, pepton, amid, 
aminokislotalar), sassiq hidli moddalar (indol, skotol, vodorod sulfid, uchuvchi yog‘ 
kislotalar) va ammiak hosil bo‘ladi. Bu 
ammonifikasiya
deb atalib, qo‘zg‘atuvchilari 
amonifikatorlar deb nomlanadi. Bu jarayon tabiatni tozalashda muhimdir. Chirituvchi 
mikroblarga
Cl.sporogenes, cl.septicum, cl.purtificus, p.vulgaris, b.subtilis,
zamburug‘lar va h.k. kiradi. Ular proteolitik ferment ishlab chiqaradilar. 
Mochevina
hayvon organizmida oqsillar almashinuvi natijasida to‘planib, siydik 
bilan chiqariladi. Urobakteriyalar ureaza fermenti ta‘sirida mochevinani – suv, karbonat 
angidridi va ammiakgacha parchalaydi. Ammiakni o‘simliklar o‘zlashtiradi. 
Mikroorganizmlarning azot aylanishidagi ammonifikasiyadan keyingi ikkinchi 
bosqichi – nitrifikasiyadir. 
Nitrifikasiya
jarayonida nitrifikasiyalovchi mikroblar ammiak va ammoniy 
tuzlarini 
nitrit 

2NH
3
+3O
2
=2HNO
2
+158 
kal 

va 
nitrat 
kislotalari 
(2HNO
2
+O
2
=2HNO
3
+48) tuzlarigacha oksidlaydi. Hosil bo‘lgan nitrat kislota tuproqda 
ishqorlar bilan birikib, selitra hosil qiladi. Selitra suvda yaxshi eriydi va o‘simliklar uni 
o‘zlashtiradi. Bu jarayon natijasida tuproq azotga boyiydi va uning unumdorligi oshadi. 
Nitrifikasiyalovchi mikroblarga 
Nitrosomonas, Nitrosocystis, Nitrosospiralar
kiradi.

Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   120




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish