Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

 Botulizm toksinini ajratish.
1. Patmaterial va oziqa namunalari paxtadan o‘tkazib 
filtrlanadi yoki daqiqaiga 3000 aylanma tezlikda 30 min. sentrifuga qilinadi, keyin ikkiga 
bo‘linib, uning bir qismi qaynoq suv hammomida 20-30 daqiqa qizdiriladi.

2. Tekshirilayotgan materialning har bir (qaynatilgan va qaynatilmagan) filtrati bilan 16-

18 g vazndagi ikkita oq sichqon venasiga yoki qorin bo‘shlig‘iga 0,5-0,8 ml dozada
yuborib zararlantiriladi. Dengiz cho‘chqalari (300-350 g massali) terisi ostiga 
material 3-5 ml dozada yuboriladi (bittasiga qaynatilgan filtrat, ikkinchisiga - 
qaynatilmagani). 
Materialda botulizm toksini bo‘lsa, qaynatilmagan filtrat bilan zararlangan 
laboratoriya hayvonlari, 2-5chi sutkada botulizmga xarakterli klinik belgilari bilan 
(muvozanatni yo‘qotish, nafas olishning tezlashishi, skelet mushaklarining bo‘shashishi, 
qorin devorining tushishi «ari beli»dek) o‘ladi . Qaynatilgan filtrat yuborilgan hayvonlar 
esa, sog‘ qoladi. 

---

78 
3. Kasal hayvonlardan qon olingan zahoti ikkita oq sichqon yoki dengiz 
cho‘chqalar qorin bo‘shlig‘iga 2 bandda ko‘rsatilgandek dozada yuboriladi. Hayvonlar 
5 sutka davomida kuzatiladi va klinik belgilar namoyon bo‘lishiga qarab toksinning bor 
yo‘qligi aniqlanadi. 
4. Tekshirilayotgan materialdan toksin ajratilsa, maxsus botulizm toksinlari tiplari 
zardobi bilan neytralizasiya reaksiyasi qo‘yiladi.
Materialni tekshirishga tayyorlash. 
1. Keltirilgan patologik material bir vaqtda 
botulizm toksinlari va qo‘zg‘atuvchisiga tekshiriladi; qon esa faqat botulizm toksinlariga 
tekshiriladi. 
2. Oziqa namunasi, oshqozon massasi, jigar bo‘lakchalari 25-30 g miqdorda steril 
havonchada steril qum bilan yaxshilab eziladi va teng miqdorda yoki ikki barobar ko‘p 
hajmda fiziologik eritma quyib aralashtiriladi. Hosil bo‘lgan bir xil gamogen massa 2 soat 
uy haroratida ekstraksiya bo‘lishi uchun turadi. Uchdan ikki qismi toksinni ajratish 
uchun, bir qismi esa - qo‘zg‘atuvchini ajratish uchun ishlatiladi. 
3. Kasal hayvonning qoni suyultirilmasdan tekshiriladi. Botulizm toksini qonda tez 
buziladi, shuning uchun uni joyida (xo‘jalikda) tekshirish kerak.