«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Profilaktikasi.
Mutaxassislarning asosiy e’tibori bo’g’oz hamda 
yangi tuqqan sigirlarni oziqlantirish qoidalariga amal qilishga qaratilishi 
kerak. Sutdan chiqarilgan bo’g’oz sigirlar rasioni tuyimli moddalar, 
vitaminlar va mineral komponentlarga nisbatan balanslash-tiriladi. 
Rasion asosan sifatli pichan, ildizmevali oziqalar va omixta yemlardan 
tashkil topgan bo’lishi lozim.
Sigirlarning tug’ishiga 2 oy qolganda alohida guruhlarga ajratiladi. 
Tug’ishiga ikki hafta qolganda esa tug’ruqxonalarga o’tkaziladi va 
optimal mikroklimat, parvarishlash va oziqlantirish sharoitlari yaratiladi. 
Tug’ruqxonada sigirlarga silos, barda, jom va boshqa kislotaligi yuqori 
bo’lgan oziqalarni berish man etiladi. 
Sigirlarning tug’ishiga 5 kun qolgandan boshlab va tuqqandan keyin 
15 kun davomida ularga konsentrat oziqalar, sifatli pichanlar kam-
kamdan beriladi. Bu davrda tuz va suv berish chegaralanadi.
Dispepsiyaning oldini olishda yangi tug’ilgan hayvonlarga uviz 
sutini o’z vaqtida berish juda katta ahamiyatga ega. Buzoqlarga uviz suti
so’rish reflekslari qo’zg’algandan keyin, ya’ni tug’ilgandan so’ng 1-1,5 
soatdan kechikmasdan ichiriladi. Bu paytda sanitariya qoidalariga rioya 
qilinishi, ya’ni idishlar va sigirlarning yelini iliq suv bilan yuvilishi 
lozim.
Uviz buzoqlarga individual so’rg’ichlar yordamida ichiriladi yoki 
alohida xonalarda onasi bilan birgalikda saqlanadi, cho’chqa bolalari esa 

---

162 
keyingilari tug’ilib ulgurmasdan onasining yeliniga yaqinlashtirilib 
qo’yiladi. Yangi tug’ilgan hayvon tanasining o’z vaqtida qo’rishiga 
e’tibor beriladi, ya’ni surtib olish yoki sun’iy ravishda isitish yo’llari 
bilan quritiladi. Yosh hayvonlar uviz davrida alohida saqlanganda 
ularga uviz kuniga 4-6 marta iliq holda ichirilishi kerak. Mastit, metrit 
va ketoz kabilar bilan kasallangan sigirlardan sog’ib olingan sut yangi 
tug’ilgan buzoqlarga ichirish uchun yaroqsiz hisoblanadi. 
28-mashg’ulot.