«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

Salbiy ta’sirlari. Parenteral yuborilganda kollaps, yurak urishlar sonining ortishi, tana haroratining ko‘tarilishi, qo‘l mushaklarining o‘z o‘zidan harakati va dispepsiya kuzatilishi mumkin. 2—3 haftadan keyin sezgining buzilishi, dispeptik va dizuretik buzilishlar, tana haroratining pasayishi kuzatilishi mumkin. Aminazin jigarni zaharlab, xolestatik sariqlik keltirib chiqarishi mumkin. Teri va shilliq pardalar tomonidan turli ko‘rinishda allergik buzilishlar kuzatilishi mumkin.
Boshqa dorilar bilan o‘zaro ta’siri. Aminazin markaziy va periferik asab tizilmasini susaytiruvchi (narkotik va nonarkotik og‘riq qoldiruvchilar, barbituratlar, parkinson kasalligiga qarshi va tutqanoqqa qarshi), narkoz moddalari, mushaklarni susaytiruvchi dorilar ta’sirini kuchaytiradi.
Barbituratlar, karbonatlar, Ringer eritmasi bilan aminazinni bitta shprisda aralashtirilmaydi, chunki u cho‘kmaga tushib qoladi.


7-Mavzu. Tana xaroratini tushuruvchi dorilarni o’zaro ta’sir xususiyatlari


Asetilsalisilovaya kislota 
Farmakokinetikasi
Ichga qabul qilinganida to‘liq so‘riladi. So‘rilish vaqtida ichak devorida va jigarda tizimli eliminasiyaga uchraydi (deasetillanadi). Rezorbsiyalangan qismi maxsus esterazalar tomonidan tez gidrolizlanadi, shuning uchun yarim chiqarilish davri – 15-20 minutdan ko‘p emas.
Organizmda aylanib yuradi (75-90% albumin bilan bog‘langan holda) va to‘qimalarda salisil kislotasining anioni sifatida taqsimlanadi.
Maksimal konsentrasiyaga erishish uchun kerak bo‘lgan vaqt – 2 soat.
Salisilatlarning zardobdagi darajasi ancha o‘zgarib turadi. Salisilatlar organizmning ko‘pchilik to‘qimalari va suyuqliklariga, shu jumladan orqa miya, peritoneal va sinovial suyuqliklariga yengil kiradi. Bo‘g‘imlarning bo‘shlig‘iga kirishi giperemiya va shish bo‘lganida tezlashadi va yallig‘lanishning proliferativ bosqichida sekinlashadi. Salisilatlar katta bo‘lmagan miqdorlarda bosh miya to‘qimasida, izlari – safroda, terda, axlatda aniqlanadi. Asidoz paydo bo‘lganida salisil kislotasining katta qismi to‘qimalarga, shu jumladan bosh miyaga yaxshi kiruvchi ionlanmagan kislotaga aylanadi. Yo‘ldosh to‘sig‘i orqali tez o‘tadi, ko‘p bo‘lmagan miqdorlarda ko‘krak suti bilan chiqariladi.
Asosan jigarda, ko‘pchilik to‘qimalarda va siydikda aniqlanuvchi 4 metabolitlarining hosil bo‘lishi bilan metabolizmga uchraydi.
Asosan buyrak naychalarida faol sekresiya yo‘li bilan o‘zgarmagan holda (60%) va metabolitlari ko‘rinishida chiqariladi. O‘zgarmagan salisilatning chiqarilishi siydikning rN ga bog‘liq (siydik ishqoriylashganida salisilatlarning ionlanishi oshadi, ularning reabsorbsiyasi yomonlashadi va chiqarilishi sezilarli darajada oshadi). Chiqarilish tezligi dozaga bog‘liq: katta bo‘lmagan dozalar qabul qilinganida yarim chiqarilish davri – 2-3 soat, doza ko‘payishi bilan 15-30 soatlargacha oshishi mumkin.
Qo‘llanilishi
O‘rtacha yoki kuchsiz ifodalangan og‘riq sindromini simptomatik davolash: bosh og‘rig‘i (shu jumladan abstinent sindromidagi), tish og‘rig‘i, beldagi va mushaklardagi og‘riqlar, bo‘g‘imlardagi og‘riqlarda qo‘llaniladi.
Infeksion-yallig‘lanish kasalliklaridagi tana haroratini oshishida qo‘llaniladi.