Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
Қисқача хулосалар
«Меҳнат иқтисодиѐти», бир томондан реал мавжуд бўлган воқелик 
ҳақидаги билимларни кенгайтиришга, иккинчи томондан, меҳнат соҳасида 
кечадиган янги алоқалар ва жараѐнларни қарор топтиришга кўмаклашади. 
Меҳнат – инсоннинг бирон бир мақсадга мувофиқ ижтимоий фойдали 
фаолиятдир. 
Меҳнат жараѐни қуйидаги таркибий қисмлардан иборат: меҳнат 
предметлари; меҳнат воситалари; жонли меҳнат сарфлари. 
Меҳнат мазмуни – ходимнинг меҳнат предметлари ва воситалари билан 
ўзаро муносабатга киришувидир. 
Меҳнат мазмуни қуйидаги функцияларни бажаради: мантиқий, ижро 
этувчилик, қайд этиш ва назорат қилиш, тартибга солиш. 
 
Таянч иборалар 
 
Меҳнат, иш, меҳнат мазмуни, меҳнат иқтисодиѐти, меҳнат хусусияти, 
меҳнат воситалари, жонли меҳнат, меҳнат предметлари, меҳнат мазмуни 
функциялари, мураккаб меҳнат, меҳнатнинг ижтимоий функциялари, меҳнат 
унумдорлиги, ақлийғфизиологик фаолият, Меҳнат кодекси. 
 
Назорат ва муҳокама учун саволлар
1. 
«Меҳнат» тушунчасининг мазмуни ва моҳияти нимадан иборат? 
2. 
Иш тушунчаси ва унинг меҳнат тушунчаси билан боғлиқлик даражаси 
нималарда намоѐн бўлади? 
3. 
Меҳнат жараѐнининг оддий таркибий элементлари нималардан иборат? 
4. 
Меҳнат предметлари ва ижтимоий муносабатни ўзгартириш жараѐни 
бўлган меҳнатнинг моҳияти нимада? 
5. 
Меҳнатнинг мазмуни, характери ва элементларини, ишлаб чиқариш 
муносабатларининг вужудга келиши ва ривожланишида меҳнатнинг 
ролини таърифлаб беринг. 
6. 
Меҳнат мазмунан қандай ижтимоий функцияларини бажаради? 

---

18 
7. 
Меҳнат мазмунининг қандай белгилари мавжуд? 
8. 
Меҳнат редукцияси деб нимага айтамиз? 
9. 
Меҳнат қандай функцияларни бажаради? 
10. Ҳозирги шароитда меҳнат қайси хусусиятлари билан ажралиб туради? 
11. «Меҳнат иқтисодиѐти» фани нимани ўрганади? 
12. «Меҳнат иқтисодиѐти» фанининг предмети нималарни ўз ичига қамраб 
олади? 
13. «Меҳнат» ва «Иш» тушунчаларининг фарқи нимада? 
14. Меҳнат тўғрисида қандай меъѐрий ҳужжатларни биласиз? 
15. Меҳнат хилларида ҳақ тўлаш ўлчовларини аниқлаш усулларининг 
асоси нима? 
16. Меҳнат хусусиятини белгиловчи элементлар нималарни ўз ичига 
олади? 
17. Меҳнат жараѐнида амалга ошириладиган функциялар нималардан 
иборат?