Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

tayyorlov, boshlang‘ich va asosiyni ajratish mumkin.
Tayyorlov bosqichi dastur va ma’lumotlar bazasini ishga tayyorlash
bilan bog‘liq. Bu bosqich boshlang‘ich davrda, vazifani tatbiq etishda
alohida ahamiyat kasb etadi. Hisobchi mashinaga korxonaning
ma’lumotnomaviy ma’lumotlarini kiritadi, buxgalteriya schotlarining rejasi
va namunaviy buxgalteriya yozuvlarining tartibiga tuzatishlar kiritadi. Turli




542


18 - bob. Buxgalteriya hisobida avtomatlashtirilgan axborot tizimlari


xildagi ma’lumotnomalar: bo‘linmalar, korxonalar, materiallar, yetkazib beruvchilar va xaridorlar to‘Idiriladi va tuzatishlar kiritiladi. Loyihani tatbiq etishda balans schotlari bo‘yicha qoldiqlar bir marta qoTga kiritiladi, keyin ular avtomatlashtirilgan usuldi olinadi. Bu yerda hisoblash davrini belgilash bo‘yicha operatsiyalaming bajarilishi ko‘zda tutiladi. Bu operatsiyalami bajarish uchun «Varaqalar, Ma’lumotnomalar» va «Har xil» dasturlari menyusining blokidan foydalaniladi.
Boshlang‘ich bosqichi birlamchi hujjatlarni yig'ish va ro‘yxatga olish bilan bogTiq. Awal ta’kidlanganidek hujjatlarni qo‘lda yoki avtomatlashtirilgan usulda shakllantirish mumkin. Bizning misolimizda avtomatlashtirilgan usulda shakllantirish «Hujjatlar» menyusining blokiga murojaat qilish yoTi bilan sodir bo‘ladi. Natijada materiallami omborga kelishi va xarajati bo‘yicha hujjatlar shakllanadi. Birlamchi hujjatlaming ma’lumotlarini mashinaga kiritish, davriy ma’lumotlarni kelib tushishi bo‘yicha sodir bo‘ladi.
Hujjatlarni kiritish dasturi quyidagi vazifalami bajarishni ko'zda tutadi:

• 
  kiritilgan hujjatlarga noyob nomer berish, ko’chirmaning sanash va boshqa alomatlari bilan registrini tuzish;
  
• 
  hujjatga ma’lumotnomaviy va shartli-doimiy alomatlar (yetkazib beruvchilar, narx va boshqalarjni avtomatik kiritish;
  
• 
  xo'jalik operatsiyalarining qayd etish daftarida buxgalteriya yozuvlami avtomatik bajarish;
  
• 
  noto‘g‘ri hujjatlarni chiqarib tashlash;
  
• 
  noto‘g‘ri hujjatlarni nazorat qilish va tuzatish kiritish;
  
• 
  birlamchi hujjatlarni bosib chiqarish.
  

Boshlang‘ich bosqich hujjatlarining ma’lumotlarini bazaviy axborotlar to‘plamlarga joylashtirish bilan tugaydi.