Vazirligi o‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

namoyishkor boshqaruv: forma menedjeri, grafika menedjeri, chop etish menedjeri.
hisoblash: saralash, matematik hisoblar, unikallashtirish servislari, vaqt xizmati.
axborotni boshqarish: fayl menedjeri, ma’lumotlar omborini boshqarish tizimi (MOBT) , ob’ektga yo‘naltirilgan MO.
kommunikatsiya: xabarni “nuqta-nuqta” sxemasi bo‘yicha jo‘natish, protseduralarni masofaviy chaqirish, xabarlar navbatini boshqarish, elektron pochta, ma’lumotlarni elektron almashinuvi.
boshqaruv muhiti: tranzaksiya menedjeri, rusurslar dispecheri.
tizim boshqaruvi: hodisalarni eslatish xizmati, autentifikatsiya servisi, kriptoximoya servisi.
Oraliq qatlam servislari amaliy dasturlash interfeysini ta’minlaydi, shuning uchun ham ilova turli platformalarda ishlash imkoniyatiga ega.
Integratsiyalangan muhit. Integratsiyalangan muhit (framework) - bu dasturlash muhiti bo‘lib, ishlab chiqarishni soddalashtirish va maxsus ilovalarni boshqarish maqsadlarida loyihalashtirilgan va ishlab chiqilgan (1.12-rasm).


30

Interfeys platformasi		Interfeys platformasi
- Platforma		- Platforma
-OT	...	-OT
-Qurilma ta’minoti		-Qurilma ta’minoti

1.12-rasm. Integratsiyalashgan muhit.
Integrallashgan muhit (IM) oraliq qatlamning (middlware) ko‘rinishlaridan biri hisoblanadi.
Integratsiyalashgan muhit amaliy dasturlash interfeysi, foydalanuvchi interfeysi va instrumentlarini o‘z ichiga oladi.
TT tarkibiga kiruvchi kompyuter tizimlari oraliq tizimning qo‘shimcha servislari sifatida IM ning boshqa tizimlardan import qiladigan servislaridan tashqari o‘z servislarini ham taqdim etadilar.
Quyida integrallashgan muhit dasturiy ta’minotlariga misollar keltiriladi:

• 
  bu offis tizimiga kiruvchi dasturiy ta’minotlar: Lotus Notes, Microsoft Office, DEC LinkWorks;
  
• 
  avtomatlashgan loyihalash tizimini ta’minlovchi dasturlar: Mentor Graphics Falcon, DEC Powerframe;
  

31

• 
  taqsimlangan resurslami boshqarish tizimlarining dasturiy ta’minotlari: HP OpenView, Tivoli Management Environment, IBM NetView va boshqalar.
  

4.