Вариантлар жадвали

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

71 
Masalalarni yechilishiga doir misollar. 
1-misol.
Jism qo„zg„almas o„q atrofida 
2
Сt
Bt
A




formula bilan ifodalangan qonun 
bo„yicha aylanadi, bunda, A=10 rad; V=20 rad/s; S=-2rad/s
2
. Aylanish 
o„qidan 0,1 m masofadagi nuqtaning tezlanishini t=4c vaqt momenti uchun 
toping. 
Yechilishi: 
Egri 
chiziq 
bo„yicha 
harakatlanayotgan nuqtaning to„la tezlanishi (5-rasm) 
2
2
n
a
a
a



(1) 
ga teng, bunda, 
;
r
a



r
a
n
2



a
va 
a
p
ifodalarini (1) 
formulaga qo„yib quyidagini topamiz: 
4
2
2
4
2
2








r
r
r
а
Aylanayotgan jismning burchak tezligi 

burilish 
burchagidan vaqt bo„yicha olingan birinchi tartibli hosilaga teng: 
Сt
B
dt
d
2





t=4 
c vaqt momenti uchun burchak tezligi


с
с
рад
рад
/
4
/
4
)
2
(
2
20







Aylanayotgan jismning burchak tezlanishi burchak tezligidan olingan 
birinchi tartibli hosilaga teng: 
2
/
4
2
с
рад
С
dt
d






Burchak tezlanishining bu 
ifodasida 
vaqt 
ishtrpok 
etmayapti; 
binobarin, 
burchak tezlanish vaqtga 
bog„liq bo„lmagan doimiy 
qiymatga ega 

va 
ℇ
ning 
topilgan qiymatlarini va 
r
ning berilgan qiymatini (2) 
formulaga 
qo„yib, 
quyidagini topamiz: 
2
2
4
2
/
65
,
1
/
)
4
(
)
4
(
1
,
0
с
м
с
м
а





---

72 
2-misol. 
Massasi 200 kg li yashik uzunligi 2 m bo„lgan ideal silliq tarnovdan 
sirpanib qumli qo„zg„almay turgan aravachaga tushadi va unga kirib qoladi. 
Massasi 80 kg bo„lgan qumli aravacha ishqalishsiz, erkin, rel‟sda 
gorizontal yo„nalishda siljiy oladi. Yashikli aravachaning tezligi aniqlansin. 
Tarnov relslarga nisbatan 30
0
qiyalikda qo„yilgan. 
Yechilishi: Aravacha va yashikni o„zaro noelastik ta‟sirlashuvchi ikki 
sistema deb qarash mumkin, lekin bu sistemalar berk sistemalar emas, chunki 
sistemalar ta‟sir qiluvchi ikkita og„irlik kuchi 
g
т
1

va 
g
т
2

va reaksiya kuchi 
N
2
larning yig„indisi nolga teng emas. Shu sababli sistema-yashik- 
aravachaga impulsining saqlanish qonuni qo‟llab bo„lmaydi. Lekin 
ko„rsatilgan kuchlarning