Вариантлар жадвали

 
 
2. MOLEKULYAR FIZIKA VA TERMODINAMIKA 
 
2.1. Moddaning molekulyar tuzilishi. Ideal gaz qonunlari. 
 
Asosiy formulalar 
 
Jismning (tizimning) modda miqdori 
A
N
N
v

bu yerda N – jismni (tizimni) tashkil qiluvchi tarkibiy elementlar 
(molekulalar, atomlar, ionlar va hokazolar) soni; N
A
– Avogadro doimiysi: 
N
A
=6,02*10
23
mol
-1
Moddaning molyar massasi 
v
m
М
/

, 
bu yerda m - bir jinsli jism (tizim) massasi;
v
- shu jismdagi modda 
miqdori. 
Jismning nisbiy molekulyar massasi 

---

47 


i
i
r
i
r
A
n
М
,
bunda n
i
– mazkur modda molekulasining tarkibiga kiruvchi i – kimyaviy 
elementning atomlari soni; A
r,i
– shu elementning nisbiy atom massasi. 
Nisbiy atom massalari D.I. Mendeleyev jadvalida keltiriladi. 
Moddaning molyar massasi M bilan nisbiy molekulyar massasi M
r
orasidagi bog„lanish 
M=M
r
R, 
bu yerda R=10
-3
kg/mol. 
Gazlar aralashmasining molyar massasi 
 



п
i
п
i
i
i
АР
v
m
М
1
1
/
, 
bu yerda m
i
– aralashma i – tarkibiy qismining massasi; 
i
v
- aralashma i – 
tarkibiy qismining modda miqdori; n – aralashma tarkibiy qismlari soni. 
Gazlar aralashmasi i – tarkibiy qismining massa ulushi
*
,
/
m
m
i
i


bunda m
i
– aralashma i – tashkil etuvchisining massasi; m – aralashmaning 
massasi. 
Ideal gaz holatining tenglamasi (Mendeleyev– Klapeyron tenglamasi) 
RT
M
m
PV

yoki
vRT
PV

bu yerda m – gazning massasi; M – uning molyar massasi; R – gazning 
molyar doimiysi; T – termodinamik temperatura (temperatura),
v
- modda 
miqdori. 
Dalton qonuni 








п
i
i
n
Р
p
p
p
p
P
1
3
2
1
...
bu yerda P – gaz aralashmasining bosimi; P
i
– aralashma i – tarkibiy 
qismining parsial bosimi; n – aralashma tarkibiy qismlari soni.