Valeologiya asoslari

Patogenezi. 
O ITSning virusi odam organizm iga kirib T -lim fotsitlar 
xelperlarga zararli t a ’sir qiladi, natijada T -x e lp e rla rn in g faoliyati 
susayadi va keyin ular halok bo'ladi. M a ’lumki, T -lim fotsitlar xelperlar
— odam organizm i im m u n tizim id a hal qiluvchi rol o ‘ynaydi.
T-lim fotsitlar xelperlar va organizm da im m unitet tanqisligi holatiga 
sabab b o ‘ladi. Sog‘lom organizm ning im m un tizim i o d atd a atrof- 
muhitdagi va odam ichidagi har xil m ikroblar, viruslar, zam burug‘lar va 
sodda bir hujayrali jonivorlarning hujayralarini saqlab, shu bilan birga 
xatarli o'sm a (rak) hujayralarining ju da murakkab va ishonchli him oya 
vositasidir. Ana shu immun sistemasining faoliyatida T-limfotsitlar xelperlar 
hal qiluvchi rol o'ynashini yuqorida ta ’kidlab o ‘tdik.
O IV aynan shu T -lim fotsit-xelp erlarg a hujum qiladi, ularni qirib, 
organizm da im m unitet tangligi holatiga sabab b o 'ladi. N atijada ilgari 
zarar q ilo lm ay o tgan h a r xil saprofit m ik ro o rg a n izm lar h ujum ga 
o 'tad ilar va tu rli-tu m a n kasalliklar rivojlanishiga sabab boMadilar. 
Shu kabi ilgari k o'pay a olm ayotgan rak hujayralari ham b unday qulay 
vaziyatda tez s u r’at bilan ko'p ay a boshlaydi.
O IV T -lim fotsit ichiga kirgach, u hujayra bilan b ir b u tu n b o 'lib
ketadi. T -lim fo tsitlar xelperlar oqsil m oddalarni sin tez q iladilar va 
bu oqsil m od d alard an yangi yosh viruslar paydo b o 'lad i. Shunday 
qilib, T -x elp erlar virusga xizm at qiladilar.
O rganizm da T -lim fo tsitla r soni kam ayib ketadi, qolganlarning 
faoliyati susayadi. O IT S bilan o g 'rig a n o d a m o rg a n iz m id a yuz 
beradigan im m u n itet tangligining m ohiyati ana sh u n d a n iborat.