Ва ўрта махсус

Биз таълим ва тарбия тизимининг барча бўғинлари фаолиятини бугунги замон талаблари асосида такомиллаштиришни ўзимизнинг биринчи даражали вазифамиз деб биламиз.
Ёш авлод тарбияси ҳақида гапирганда, Абдурауф Фитрат бобомизнинг мана бу фикрларига ҳар биримиз, айниқса, ҳаётга энди кириб келаётган ўғил-қизларимиз амал қилишларини мен жуда-жуда истардим: “Халқнинг аниқ мақсад сари ҳаракат қилиши, давлатманд бўлиши, бахтли бўлиб иззат-ҳурмат топиши, жаҳонгир бўлиши, ёки заиф бўлиб хорликка тушиши, бахтсизлик юкини тортиши, эътибордан қолиб, ўзгаларга тобе ва қул, асир бўлиши уларнинг ўз ота-оналарига боғлиқ”.


* Мирзиёев Ш.М. “Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови” маъруза// “Куч адолатда” газетаси. №:47, 2016 йил, 8 декабрь, 3-саҳифа.

СЎЗБОШИ
Мазкур ўқув қўлланмада нутқ тузиш қонуниятлари, тил меъёрлари, матн ва унинг турлари, нутқ услублари ва уларнинг ўзига хос жиҳатлари, нутқда учрайдиган камчилик ва хатолар, бадиий матннинг фонетик, фонологик, лексик-грамматик хусусиятлари ҳамда бадиий матнни тадқиқ этиш тамойиллари хусусида фикр юритилади.
Маълумки, грамматика талабага тўғри гапириш ва ёзишни ўргатади, бироқ услубият ундан тўғри фойдаланиш, аниқ, тўғри нутқ яратиш, уни таъсирчан ифодалаш, матнга тугаллик беришга ўргатади. Таъкидлаш жоизки, турли нутқий вазиятлар, ўзаро нутқий алоқалар жараёнида услубнинг турли кўринишларидан тўғри ва аниқ фойдаланиш, мақсадга мувофиқ тарзда ифодалаш нутқий услубларнинг вазифаси ҳисобланади. Тилимизнинг муайян бирликларини мақсадга мувофиқ тарзда қўллашда услубиятнинг ўрни беқиёс, бинобарин, услубият қонунларини билмасдан туриб нутқнинг аниқлиги, таъсирчанлиги, софлигига эришиб бўлмайди. Шундай экан, биз услубиятнинг ўзига хос жиҳатларини ушбу қўлланма орқали сизларга етказиб беришга ҳаракат қиламиз. Мазкур қўлланма нутқ жараёнида тил бирликларини аниқ, ифодали, тоза, равон, таъсирчан ифодалашга эришишда ёрдам беради.
Тилшунос Н.Маҳмудов таъкидлаганидек, тилимизнинг софлиги ҳақида қайғуриш шу миллатга мансубликдан, шу муқаддас тимсолга дахлдорликдан ифтихор қиладиган ҳар бир кишининг бурчи. Нафақат мутахассис, балки касб-коридан қатьи назар, юртнинг ҳар бир фидойи фарзанди тилга эътиборни ёддан чиқармаслиги зарур. Зеро, она тили – бу миллатнинг руҳидир.
Ушбу қўлланма тилимиздаги мавжуд маъно-моҳиятларни тасвирлаш, таъкидлаш, тасдиқлаш имконини, тилимиз грамматикасининг мантиқий теранлигини, ундаги морфологик ва синтактик бирликларнинг ўзаро муносабатларини, тўғри ифода, тиниқ тасвир ва бадиий таъсир имкониятларини очиб беришга қаратилган.