Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

 
1.3.1. Guruh a‘zolarini tanlash 
 
Guruh boshqaruvchisi yoki liderning vazifasi jipslashgan guruhni yaratish va 
ular  birgalikda  samarali  ishlashi  uchun  ishni  to‘g‘ri  tashkillashdir.  Bunda 
shaxslarni  va  ularni  tehnik  ko‘nikmalarini  to‘g‘ri  moslashtirishni  nazarda  tutadi. 
Ba‘zida  tashkilotdan  tashqari  shaxslarni  ishga  olishadi;  lekin  ko‘pincha  dasturiy 
ta‘minot yaratish uchun boshqa loyihalarda ishlash tajribasi bor hodimlar qoyiladi. 
Lekin  boshqaruvchilar  jamoani  tanlashda  to‘liq  ozod  bo‘lmaydi.  Ular  ko‘pincha 
tashkilotda  bor  hodimlarni  ishlatishga  majbur,  ular  bu  vazifani  bajarishga  to‘liq 
mos kelmasa ham. 
1.3.1.bo‘limida aytganimdek, dasturiy ta‘minot yaratuvchilarning ko‘pchiligi 
birinchi  navbatda  o‘z  ishi  bilan  undaladi.  Shuning  uchun  ko‘pincha  dasturiy 
ta‘minot  yaratish  guruhlari  texnik  muammolar  qanday  echilishi  kerakligi  haqida 
o‘z  g‘oyaga  ega  bo;lgan  odamlardan  iborat  bo‘ladi.  Buning  natijasida  interfeys 
standartlari  buzilganligi  haqida  habar  beriladi,  tizimlar  bor  qodi  bo;yicha 
o‘zgartiriladi, keraksiz titizim bezaklari yaratiladi va h. 
Qo‘shimcha  hodimlari  bor  guruh  faqat  tanlangan  texnik  xodimlari  bor 
guruhdan  yahshiroq  ishlaydi.  O‘z  ishiga  qiziqqan  hodim  texnik  tomondan  ham 
tayyor  bo‘ladi.  Vazifa  bajarilishi  o‘ziga  yahshiligini  bilgan  hodim  vazifaning 
bajarilishini  tezlashtiradi.  Hamkorlikda  ishlashga  yo‘naltirilgan  hodimlar  guruhda 
ishlashni  yengillashtiradi.  Men  o‘ylaymanki  guruh  bo‘lib  ishlashga  mo‘ljallangan 

---

29 
 
hodimlar,  hamkorlikda  ishlash  salohiyati  yuqori  bo‘lgan  hodimlar  bo‘lishi  kerak. 
Ular  guruhda  kelib  chiqishi  mumkin  bo‘lgan  kelishmovchiliklarni  oldini  olish 
orqali guruhga katta foyda keltirishadi. 
Men 1.10-  rasmda  Alice  boshchiligidagi qo‘shimcha  hodimlari  bor guruhni 
ko‘rsatganman. Bu guruhda hodimlar qobiliyatlariga ko‘ra vazifa taqsimlangan va 
ular hamkorlikda ishlashga yo‘naltirilgan, Lekin men 1.8 rasmda ko‘rsatganimdek, 
Dorothy muammo keltirib chiqdi, chunki uga  o‘zi hohlagan vazifa yuklatilmagan. 
Fred  muammoli  sohada  yarim  stafka  ishlashi  ham  muammo  tug‘rishi  mumkin. U 
ko‘proq  texnik  muammolarni  yechishga  qodir  bo‘lganligi  uchun  guruhdoshlari 
bilan yaxshi aloqa qila olmaydi. U o‘zini guruhning bir qismi deb hisoblamaganligi 
uchun loyiha mazmunini yahshi tushunmaydi. 
Tasodiflar tahlili:Guruh tashkillanishi 
Alice  tizimni  rivojlantirish  guruhini  tashkil  qilish  uchun,  qo‘shimcha 
qobiliyatga  ega  bo‘lgan  hodimlarni  tanlash  kerakligi  muhimligini  biladi.  Guruh 
a‘zolarini tanlashda u so‘rov o‘tkazgan, ularni maqsadga, o‘ziga, yoki hamkorlikda 
ishlashda yo‘naltirish uchin. U o‘zini-o‘ziga yo‘naltirilganligini his qildi, chunki u 
hisoblardiki  loyiha  faqat  boshqaruvchi  e’tibori  ostida  rivojlanishi  mumkin. 
Guruhni  to‘ldirish  uchun  u  hamkorlikka  yo‘naltirilgan  ikkita  hodim  va  masalaga 
yo‘naltirilgan hodimni topishi kerak edi. Uning yakuniy bahosi: 
Alice—o‘ziga yo‘naltirilgan 
Brian—masalaga yo‘naltirilgan 
Bob— masalaga yo‘naltirilgan 
Carol—hamkorlikka yo‘naltirilgan 
Dorothy— o‘ziga yo‘naltirilgan 
Ed— hamkorlikka yo‘naltirilgan 
Fred— masalaga yo‘naltirilgan 
1.10- rasm. Guruh tashkillanishi 
Ba‘zan  qo‘shimcha  qobiliyatli  guruhni  tashkillash  imkoni  bo‘lmaydi.  Agar 
shunday  bo‘lsa  guruhning  tashkilotchisi  guruhni  shunday  tashkillash  kerakki, 

---

30 
 
shaxsiy  manfaat  guruh  manfaatidan  ustun  bo‘lmasiligi  kerak.  Bu  boshqaruvni 
bajarish  oson  bo‘lishi  uchun  guruh  a‘zolari  loyihaning  barcha  bosqichlarida 
ishtirok etishlari kerak. Shaxsiy tashabbuskorlik guruh a‘zolariga loyihada ularning 
hissasi haqida tushuntirish berilganda foyda keltirishi mumkin. 
Masalan  aytish  mumkun  dasturiy  muxandis  loyixada  kodni  yaratish  va 
loyixaga  ijobiy  o‘zgartirishlar  kiritish  uchun  kerak.Agar  u  bu  o‘zgartirishlar 
tizimni  boshqa  qismiga  tasir  ko‘rsatishi  xaqida  tasavvurga  ega  bo‘lmasa  ,  u  zarar 
keltirishi  mumkin.Gurux  azolari  loviga  boshidan  qatnashsa  loyixa  qarorlari  nima 
uchun  qabul  qilinganligini  tushunishadi.Ular  shu  qarorlarga  mos  o‘zgartirishlar 
kiritish mumkun.