Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

 
 
 
 

---

25 
 
1. 3. Jamoaviy ishlash 
 
Ko‘p  professional  dasturlar  ikkitadan  bir  necha  yuzgacha  bo‘lgan 
o‘lchamida farqiluvchi guruhlar tomonidan yaratilgan. Katta guruhdagi barcha bir 
muammo ustida ishlashi mumkin emasligi ravshan bo‘lganidek, katta jamoalar bir 
qancha  guruhga  ajralishadi. Har bir  guruh  sistemaning bir  qismini  bajarish  uchun 
javobgar.  Oddiy  qoida  bo‘lganidek,  dasturiy  injiniring  guruhlarida  10  tadan  ortiq 
azo  bo‘lmaydi.  Hamma  boshqa  hammani  taniydi  va  butun  guruh  loyihani  va 
tuzilayotgan  dasturni  muhokama  qilish  uchun  stol  atrofiga  uchrashuvga  yig‘ilishi 
mumkin.  
Tog‘ri  texnik  mahorat,  tajriba  va  shaxslarni  balansiga  ega  bo‘lgan  guruhni 
yig‘ish muhim menejment masalasi. Biroq, omadli jamoalar odiyroq tog‘ri balansli 
mahoratli shaxslarning jamlanmasi. Yaxshi guruh bir dam va unda jamoa ruhi bor. 
Jalb qilingan hodimlar jamoa muvofaqqiyatidan shaxsiy maqsad kabi quvonadilar. 
Birdam 
guruhda 
guruh 
azolari 
guruhni 
guruh 
azolari 
bo‘lgan 
individuallardek muhim deb hisoblaydi. Yaxshi boshqarilgan va birdam guruhning 
azolari  guruhga  sodiq.  Ular  guruhni  himoya  qilishga  urinadilar,  borliqdek,  huddi 
tashqi  halaqitlardan.  Bu  guruhni  mustahkamlaydi  va  muammolar  va  kutilmagan 
holatlar bilan kelishadigan qiladi. 
Guruhlarning foydali tomonlarini birlashtirish: 
1.
 
Guruh  o‘z  sifat  standartini  rivojlantirishi  mumkin  chunki  bu  standartlar 
bitimlar  orqali  rivojlanadi,  ular  kuzatilayotgan  bo‘lishi  ehtimol  tashqi  standartlar 
guruhga yuklangandan ko‘ra.  
2.
 
Individuallar  bir  biridan  o‘rganadilar  va  bir  birini  qo‘llab  quvvatlaydilar. 
Guruhdagi  hodimlar  bir  biridan  o‘rganadilar.  E’tiborsizlik  orqali  keladigan 
ta‘qiqlar ikki tomonlama o‘rganish qo‘llab quvvatlanganda kamaytiriladi. 
3.
 
Bilim  baham  ko‘riladi.  Davomiylik  saqlab  qolinadi  agar  biror  guruh 
a‘zosi ketsa. Guruhdagi boshqalar muhim topshiriqlarga egalik qila oladi va dastur 
haddan tashqari vayron bo‘lmasligi ta‘minlanadi.  

---

26 
 
4.
 
Qayta  omillash  va  davomiy  rivojlanish  qo‘llab  quvvatlanadi.  Guruh 
azolari  jamoaviy  ishlashadi  yuqori  sifatli  natijalar  keltirish  va  muammolarni 
to‘g‘rilash uchun, aslida dizayn yoki dasturni yaratgan shaxslarga qaramasdan. 
Case Study: Jamoa ruhi 
Alice,  tajribali  loyiha  menejeri,  yaratish  muhimligini  tushunadigan  yagona 
guruh,  ular  yangi  mahsulot  ishlab  chiqish  uchun  shartnoma  tuzish  bilan  barcha 
guruh  mahsulot  andoza  oladi  va  dizayn  jalb qilishni  oila  a'zolari  bilan texnologik 
muhokama  qilishadi.  Bundan  tashqari,  Alice  ularni  yani  guruhning  boshqa 
a'zolarini kutib olish uchun bu oila a'zolarini rag'batlantirishni rivojlantiradi. 
Alice  ham  guruhda  har  bir  kishi  uchun  oyda  bir  marta  birga  tushlik  qilish 
uchun  vaqt  ajratish.  Bu  tushlik  barcha  jamoasi  a'zolari  uchun  bir  imkoniyat, 
norasmiy  va  shaxsiy  masalalarni  atrofida  gapirish,  bir-biriga  yaqindan  bilish 
uchun. Tushlikda, Alice tashkiliy yangiliklar, siyosat, hokazolar strategiyasi haqida 
aytadi va guruhining u haqidagi fikrlarini biladi. Guruh a'zolari umumiy  mavzuni 
qisqacha  muhokama  qiladi  va  keyin  sarhisobi  ko‘riladi,  shuningdek  yoshi  katta 
keksa  yosh  vakillaridan  ya‘ni  qarindoshlaridan  yangi  mahsulot  g'oyalarini 
so‘rashadi. 
Har bir necha oyda Alice guruhi jamoasi uchun qaerdadir “yuz kun” tashkil 
qiladi va tashkilotni texnologik yangilash haqidagi harakatlarga ikki kun sarflaydi. 
Har  bir  guruh  a'zosi  tadbirda  guruh  uchun  tegishli  texnologiyalar  asosida 
yangilanish  tayyorlaydi  va  guruhga  uni  taqdim  etadi.  Bu  yaxshi  bir  off-sayt 
uchrashuv  bo‘lib  ijtimoiy  hamkorlik  va  dasturlarni  muhokama  qilish  uchun 
mehmonxonada rejalashtirilgan vaqt ko‘p bo‘ladi. 
1.9- rasm. Guruh birdamligi 
Yaxshi  loyiha  rahbarlari  har  doim  guruh  butunligini  rag'batlantirishga 
harakat qilish kerak. Ular guruh a'zolari uchun ijtimoiy tadbirlar tashkil mumkin va 
ularning  oila  a'zolari,  bir  butunlikni  tashkil  qilish  uchun  harakat  qiladi,  guruh 
nomini va shu guruh shaxsini tashkil etish orqali guruh identifikatsiya tuyg'usini va 

---

27 
 
o‘z  o‘rnini  egallashlari,  guruh  bo‘lib  turli  tadbir  va  sport  musobaqalarida 
qatnashishlari mumkin. 
Guruhni  jipslashtirishga  targ'ib  etishning  eng  samarali  yo‘llaridan  biri  shu 
guruh ichida bo‘lishdir. Agar mas'uliyatli va ishonchli bo‘lish uchun guruh a'zolari 
bilan  muomila  qilish  kerak,  degan  ma'noni  anglatadi  va  axborotlardan  erkin 
foydalanish  mumkin  bo‘lgan  yo‘llarni  tashkil  qilish  kerak  bo‘ladi.  Bazida 
boshqaruvchilar  axborotlardan  foydalanish  uchun  barcha  hodimlarga  ruhsat  bera 
olmaydiganday  bo‘lishadi.  Bu  doimo  bir  muhitini  yaratadi  ya‘ni  ishonchsizlik 
muhitini. Oddiy axborot almashishdagi qulaylik hodimlarni qadrli ekanini va ularni 
guruh bir qismi ekanligini sezdirishning bir yo‘lidir. 
Masalan  siz  1.9-  rasmda  bu  misolni  ko‘rishingiz  mumkin.  Alice  mamnun 
guruhning  boshqa  a'zolari  uni  muntazam  norasmiy  uchrashuvlar  aytadi.  U 
mahsulotni  rivojlantirishning  ertangi  bosqichlari  uchun  o‘z  tajribalaridan  olingan 
yangi  g‘oyalari  bilan  kelib  ularga  nutq  so‘zlaydi.  Qisqacha  qilib  aytganda 
hodimlarning 
jipslashtirishning 
oddiy 
yo‘llaridan 
biri 
hodimlar 
yangi 
texnologiyalar tajribalarini almashinish orqali birgalikda hordiq chiqarishdir. 
Guruhning  samaradorligi  ma‘lum  miqdorda  yaratilayotgan  loyiha  va 
tashkilotning hususiyatiga bog‘liq. Agar hodimlarni tashkilotda hotirjam ishlashlari 
va  doimiy  bandlikning  kafolati  ta‘minlanmasa,  guruh  azolari  etiborini  dasturiy 
ta‘minotni  yaratishga  qaratishlari  qiyin  bo‘ladi.  Shu  bilan  birga,  qo‘shimcha 
ravishda  loyihalashtirish  va  tashkiliy  masalalar  operatsiyasi  buyrug‘iga  ta'sir 
qiluvchi uch asosiy omillar mavjud: 
1.
 
Guruhdagi  hodimlar  Siz  dasturiy  ta'minot  kabi  loyiha  guruhdagi 
hodimlarni  to‘g‘ri  yo‘naltirishingiz  kerak,  bundan  tashqari  mijozlar  bilan 
muzokaralar qilinib turli xil faoliyalarni rivojlantirishni o‘z ichiga oladi. 
2.
 
Tashkilot  guruhi,  Guruh  shunday  tashkillanishi  kerakki,  hodimlar 
loyihaga  o‘z  qobiliyatiga  yarasha  hissa  qo‘shishi  kerak  va  kutilgan  natija  olinishi 
kerak. 

---

28 
 
3.
 
Texnik  va  boshqaruv  aloqa  Guruh  a'zolari,  dasturiy  ta'minot  jamoasi  va 
loyihaga oid boshqa shaxslar o‘rtasidagi yaxshi aloqani o‘rnatish katta ahamiyatga 
ega. 
Boshqaruvning  boshqa  masalalari  kabi,  yahshi  jamoani  olish  loyiha 
muvaffaqiyatli  yakunlanishini  kafolatlamaydi.  Boshqa  ishlar  kutilmagan  tomonga 
o‘zgarishi mumkin, shu qatorda biznes va biznes muhitdagi o‘zgarishlar. Lekin siz 
guruh  tarkibi,  tashkillanishi  va  aloqalariga  e’tibor  qaratmasangiz,  siz  kelgusida 
qator qiyinchiliklarga uchraysiz.