V. V. Mayskiy

olanzapin, risperidon
va boshqalarni sintez qilindi. Ular 
atipik neyroleptiklar
deb nom-
landi.
Kimyoviy tuzilishga koʻra tipik neyroleptiklar: 
■ fenotiyazinlar
■ butirofenonlar
■ tioksanten farqlanadi. 
12.1.2. Fenotiazin hosilalari. 
Fenotiazinlar dofamin D
2
retseptorlari, histamin H
1
retseptorlar va M-xolino-reseptorlar, α
1
-
adrenoreseptorlar, serotonin 5-HT
2
retseptorlarini ingibirlash qobiliyatiga ega boʻlgan katta 
guruh hisoblanadi. 
D
2
-retseptorlari blokanishi antipsixotik ta‘sir, dori parkinsonizm, 
prolaktin sekretsiyasining ortishi bilan bogʻliq; 
H
1
retseptorlari blokadasi sedativ ta‘sir;
α
1
-adrenoreseptorlar-bloklanishi qon bosimining pasayishi, 
M-
xolinoreseptorlar blokadasida 
- sikloplegiya, ogʻiz qurushi, konstipatsiya, siyishda qiyinchiliklar paydo boʻladi 

---

172 
Manbaa:
@pharma_baza
Fenotiazinni hosilalari orasida:
■ 
alifatik hosilalar
-xlorpromazin, alimemazin; 
■ 
piperazin hosilalari
-trifluoperazin, flufenazin; 
■ 
piperidin hoslalari-
tioridazin, perisiazin 
Fenotiazinning alifatik hosilalari - sezilarli antipsixotik va sedativ ta‘sir qiladi; ekstra-
piramidal buzilishga olib keladi. 
Fenotiazinning piperazin hosilalari - antipsixotik moddalar sifatida faolroq, ular kamroq 
sedativ ta‘sirga ega, ammo yaqqol ekstrapiramidal buzilishga olib keladi.
Fenotiazinning piperidin hosilalari - kamroq faol antipsixotik va sedativ vositalar, nisbatan 
kamroq nojoʻya xususiyatlarga ega. 
Xlorpromazin
(aminazin, largaktil) - fenotiazinning alifatik hosilasi birinchi marta qoʻl-
laniladigan neyroleptik boʻlib, hali ham ushbu guruhda taqqoslash vositasi boʻlib qolmoqda. 
Xlorpromazinning farmakologik ta‘siri; 
Xlorpromazinning farmakologik ta‘siri