В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

~ ҳамкорликдаги дастурларни амалга ошириш;
~ шартнома асосида ихтисослашиш;
— кўшма корхоналар ташкил қилиш.
Ҳамкорликдаги дастурларни амалга ошириш, ўз навбатида, икки 
асосий шаклда амалга ошади: пудратли ишлаб чиқариш кооперацияси ва 
ҳамкорликдаги ишлаб чиқариш.
Шартнома асосида ихтисослашиш ишлаб чиқариш дастурларини 
ишлаб чиқариш кооперацияси иштирокчилари орасида тақсимланишини 
назарда тутади.
Қўшма корхоналар — бу интеграциялашган кооперациядир.
Халқаро ишлаб чиқаришнинг кооперациялашуви юкори технологик 
тармоқлар, аввало машинасозликда кенг тарқалган бўлиб, машинасозлик 
корхоналари ягона фабриканинг алоҳида цехлари каби турли мамлакатларда 
ягона режа ва ўзаро келишилган суръатларда ишлашади. Бундай кооперация- 
лашувни машина ва транспорт воситаларининг умумий экспортидаги 
деталлар ҳамда қўшимча қисмлар улуши тўгрисидаги маълумотлар асосида 
кузатиш мумкин. Мисол учун, ушбу кўрсаткич 1995 йилда Иктисодий 
ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти (ИҲРТ) мамлакатларида 30% ни, 
ТМКларнинг филиаллари фаолият юритаётгаи ривожланаётган мамлакатлар­
да эса бу кўрсаткич янада юқори: Тайванда 36,3%, Гонконгда - 46.2%, 
Барбадосда - 61,6%, Никарагуада - 81,6% га тенг бўдди.
16.4. Х М Т н и вг зам онавий Ғ ар б назариялари
ХМТни модернизация қилиш соҳасидаги Ғарб тадқиқотларини 
шартли равишда икки гуруҳга бўлиш мумкин:
— «ўзаро боғлиқлик» концепцияси ва унинг турли кўринишлари;
— ХМТнинг мавжуд моделларини қайта куриш бўйича аниқ 
тавсиялар ва режалар.
XX асрнинг 70-йиллари ўрталарида яратилган «ўзаро боғлиқлик» 
концепциясида илгари сурилган ғоялар энг кенг тарқалган. Улар меҳнат 
тақсимотига оид янги ва оптимал назарияларнинг асоси бўлиб қодци. Ушбу