Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
272 
имтиҳон топширига тайёрлаб борилади.Ўқувчилар 2-3 йил давомида мактабдан 
ташқари репетиторлик курсларда қатнаб, ОТМларга кириш тест синовларига 
тайёргарлик кўриб борадилар.ОТМларда эса талабалар фанлар бўйича рейтингларни 
топшириш ва таълим кредитларни йиғишга кўп вақтларини сарфлайдилар. 
Финландияда таълимга кишини ҳаётга, жумладан меҳнат ва тадбиркорликка 
тайёрлашнинг тизимлашган, муддатли, расмий, тегишли билим, кўникма, малака – 
компетенция бериш востаси сифатида қарашади. Ушбу мамлакатда таълим сифатига, 
ўқувчиларнинг баҳолаш кундаликларидаги ва талабаларнинг синов дафтарчаларидаги 
яхни ва аъло баҳолар ва юқори рейтинг баллари эмас, балки турмуш сифатини 
ошириш ва аниқ мақсадларга эришиш учун олинган билимларни аниқ шароитларда ва 
уларни қўллаш жойларида талаб қилиб олиш, деб тушунишадилар. Бунда 
билимларнинг сифати таълимни тугатгандан кейин меҳнат ва тадбиркорлик 
фаолиятлариида уларнинг пухталиги,теранлиги ва талаб қилиб олинганлиги билан 
аниқланаб борилади. 
Фин таълим моделининг асосий қоидалари қуйидагилардан иборат [5]: 
1. Тенглик
. Финландияда энг яхши ва энг ёмон мактаблар йўқ. Давлат бюджети 
маблағлари барча мактабларга тенг равишда тақсимланади. Мактаб ва олийгоҳларда 
таълим бепул. 
2. Ишонч
. Текширишлар сони жуда ҳам кам, назорат органлар кўп эмас. 
3. Ихтиёрийлик
. Мактабнинг вазифаси ўқувчи келажакда ким бўлиши ва нима 
билан шуғулланишга тайёрлашдан иборат. 
4. Эркинлик
. Финландия мактабларида таълимда фанлараро ёндашув асосида 
ўқувчиларни мустақил қарор қабул қилишни ўргатишга интиладилар. Давлат 
даражасида фақат муҳим таълим масалалари тартибга солинади. Ўқитувчи дарсни 
қандай ўтказишни ўзи ҳал қилади. Юқори синф талабалари, одатда, ўз 
юкланмаларини ўзлари танлайдилар. 3 йиллик таълим дастурини 4 йилга чўзиш ёки 
зудлик билан 2 йилда якунлаш мумкин. Бу даврда улар ёки академик, ёки амалий 
таълим йўлларидан бири танлаш ҳуқуқига эга. Биринчи йўл билан ўқиганлар 
ОТМларга кирмоқчи бўлса, иккинчи йўл билан ўқиганлар, мактабни тугатгани билан 
касбга эга бўлишлари мумкин бўлади.