Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Список литературы
1. Л.А.Турик, Н.А.Осипова «Педагогические технологии в теории и практике». 2009. 
2. Л.Ф.Климанова «О новой модели гуманистической школы». 
3. Л.И.Ягодко «Использование технологии проблемного обучения в начальной 
школе». 
4. Е.Л.Мельникова «Проблемный урок или как открывать знания с учениками». 
 
 
 
 

---

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
271 
4-SHO‘BA: TA’LIM JARAYONLARINI TASHKIL ETISH,
BOSHQARISH VA BAHOLASH, SIFAT MENEJMENTI TIZIMINI 
TAKOMILLASHTIRISHNING ZAMONAVIY USULLARI:
IZLANISHLAR VA YECHIMLAR
 
ЎҚУВЧИ ВА ТАЛАБАЛАРНИ ҲАЁТГА ТАЙЁРЛАШ ФИН ТАЪЛИМИНИНГ 
ФЕНОМЕНИ 
Б.Н.Навруз-Зода, и.ф.д., БухДУ профессори, 
2021 йилнинг 30 октябрь куни Ўзбекистон Республика Президенти Шавкат 
Мирзиёев раислигида ўтказилган видеоселектор йиғилишида мактаб таълими бўйича 
илғор давлатлар тажрибасини ўрганиш, айнан Финляндия тажрибасини ўзлаштириш 
бўйича ҳамда Президентимизнинг 2020 йил 6 ноябрдаги “Таълим-тарбия тизимини 
янада такомиллаштиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисидаги” ПҚ-4884-сон 
қарори билан “Мактабгача таълим вазирлиги, Халқ таълими вазирлиги ҳамда Олий ва 
ўрта махсус таълим вазирлиги билан биргаликда Финляндиянинг таълим соҳасидаги 
ижобий тажрибасини Ўзбекистон Республикаси таълим тизимига ҳамда Дастурга 
жорий қилиш бўйича комплекс чора-тадбирларни амалга ошириш вазифаси кўйилган 
эди [1]. 
Мамлакатимизда таълим сифати ва самарадорлиги кўрсаткичларини оширишда 
нима учун айнан Финляндия тажрибасини ўрганиш вазифаси қўйилди? Фин таълим 
моделининг феномени нимада? 
Финляндия Республикасининг мамлакатимиздаги Фавқулодда ва мухтор элчиси 
Маржа Лиивала хоним таъбирига кўра Ўзбекистон давлати раҳбари томонидан айнан 
Финляндия мисол қилиб кўрсатилгани бежизга эмас.Чунки, фин таълим сифатини 
баҳолаш бўйича ўтказилган халқаро тадқиқотлардаги ўз муваффақиятлари билан 
ажралиб туради. Фин ўқувчилари таълим сифатини баҳолаш бўйича тадқиқотидаги 
барча йўналишларда саводхонлик кўрсаткичлари бўйича энг яхши натижаларга 
эришиб келмоқда. Финляндиянинг асосий таълим тўғрисидаги қонунида (1998 йил) 
Финляндия таълимининг учта асосий мақсади белгилаб берилган: (1) ўқувчиларга 
ҳаётда зарур бўлган билим ва кўникмаларни бериш, (2) жамиятда ривожланиш ва 
тенгликни тарғиб қилиш ҳамда (3) бутун мамлакат бўйлаб таълим соҳасида тенгликни 
таъминлаш [2]. 
Финляндия таълим жараёнида юқори малакали ўқитувчилар муҳим аҳамият касб 
этади. Мактаб ўқитувчилари бир кунда дарс беришга 4 соат сарфлашади ва уларга 
ҳафтада 2 соат шахсий касбий маҳоратни ошириш соати берилади.Бу ерда барча 
ўқитувчилар магистр даражасини олган бўлишлари керак ва бу тўлиқ 
субсидиялаштирилади.Фин ўқитувчисининг ўртача ойлик маоши йилига 29000 АҚШ 
доллари 
эквивалентида 
ташкил 
этади. 
Билим 
даражасини 
халқаро 
стандартлаштирилган текширувларида фин мактаб ўқувчилари 2001 йилдан бери 
математика, ўқиш ва бошқа турли фанлардан энг фахрли ўринларни эгаллашади. Бу 
ҳолат бир неча ўн йиллардан бери сақланиб келмоқда.2013 йилда Гарвард 
университети профессори Тони Вагнер Финляндия мактаб таълими тизимини юқори 
баҳолаб, “ўқувчилар мактабданоқ янги инновацияларга тайёр ҳолда битиришади” деб 
таъриф берган эди [3]. 
Финландия таълимининг асосий феномени фин педагогларнинг ўқувчи ва 
талабаларни “имтиҳонга эмас, балки ҳаётга тайёрлашдадир” [4].Бизнинг таълим 
тизимимиз билан солиштирганда, Ўзбекистонда ўқувчи ва талабаларни айнан 

---