Узбекскому в классах общеобразовательных школ 2021-2022 учебный год класс 2022 Год Узбекский O‘zbek tili 9-sinf

2. Baxillik, saxovat, ruhlanmoq, musavvir , tengdosh soʻzlarining tarjimasini yozing va ular
ishtirokida gaplar tuzing.
baxillik – зависть
saxovat – добрoта
ruhlanmoq – вдохновляться
musavvir – художник
tengdosh – ровесник
1.Baxillik eng yomon odat hisoblanadi.
2.Saxovat insonlarga ko‘mak bermoqdir.
3.Tengdoshlarim yutuqlaridan hamisha ruhlanaman.
4.Musavvir asari insonni ruhlantira olishi kerak.


3. Tabiatni asrash uchun siz nima qilyapsiz?
Yurtimiz tabiati juda chiroyli. Uning o'rmonlari, dalalari, bog'lari va o'tloqlari go'zaldir.
O‘zbekiston yerlarida daraxtlar va butalar o'sadi, ularning ba'zilari Qizil kitobga kiritilgan. Ular nafaqat hayvonlar uchun, balki odamlar uchun ham juda foydali. Ko'p foydali o'simliklarni bizga tabiat berdi. Hamma ham tabiatga g'amxo'rlik qilmaydi: ular o'rmonlarda o't yoqishadi, Yangi yil uchun archa daraxtlarini kesishadi, daryolar va ariqlarga axlat tashlaydilar, o'simlik va fabrikalardan chiqindilar ko'pincha suv havzalariga tushadi. Va shuning uchun ko'p baliq nobud bo'ladi, ba'zan juda qimmatli zotlari ham . Agar odamlar tabiatni himoya qilish kerakligini tushunmasa, unda nafaqat baliq, balki hayvonlar, qushlar ham nobud bo'ladi. O'simliklar sog'lom bo'lmaydi. Natijada sigirlar, qo'ylar, echkilar yeyishga qodir bo'lmaydilar. Do'konlarda sut va go'sht mahsulotlari bo'lmaydi. Odamlar nafas oladigan narsa bo'lmaydi, chunki atrof-muhit buziladi. Shuning uchun tabiatni muhofaza qilish, fabrika va zavodlarning ishlarini to'g'ri tashkil etish juda muhimdir.Biz ham yaqinlarimiz bilan birgalikda tabiatni asrash uchun hech bo‘lmasa daraxt, gul, ko‘chatlar ekib kichik bo‘lsada hissamizni qo‘shyapmiz ,albatta, bu kam.
11- BILET
1. “Odob ziynati” matnini oʻqing, matn yuzasidan savollarga javob bering.
Odob ziynati
Odob – inson ziynati. Bu ziynat insonning axloqiy xislatlarida namoyon bo‘ladi.Kamtarlik – insonning o‘z atrofidagilarga va o‘z-o‘ziga nisbatan munosabatda ortiqcha izzat-ikrom, alohida ehtirom talab qilmaydigan axloqiy xislat. Kamtar inson boshqalarni hurmat qiladi, izzattalab bo‘lmaydi, muvaffaqiyatlaridan kibr-u havoga berilmaydi, maqtanchoqlik qilmaydi.
Xalqimiz hamisha kamtarlikni ulug‘lab kelishgan, „Kamtarga kamol – manmanga zavol“ maqoli bekorga aytilmagan. Kibr-u havo – kamtarlikning aksi bo‘lib, insonning o‘ziga, o‘z qobiliyatiga ortiqcha baho berishi natijasida namoyon bo‘ladi. Ushbu o‘rinda Kaykovusning “Qobusnoma” asarida o‘g‘li Gilonshohga aytgan pand-nasihatlari beqiyos ahamiyatga egadir: “Men dunyoda nima hosil qilgan bo‘lsam, sening oldingga qo‘ydim, toki o‘zingga bino qo‘ymagaysan, kattalarga hurmat, kichiklarga izzat-ikrom ko‘rgizgaysan va insonga nomunosib hayvoniy-hirsiy ishlarni qilmagaysan, padaringga la’nat keltirmagaysan”.
inson ziynati – украшение человека
namoyon bo‘ladi – проявляется
kamtarlik – скромность
izzat-ikrom – почесть, почтение
pand-nasihatlar – наставления
o‘ziga bino qo‘ymoq – хвалиться
nomunosib – недостойный
kibr-u havo – высокомерие