ЎҚув адабиёти овқатланиш гигиенаси фани бўйича ўҚув қЎлланма профессор Г. И. Шайхова таҳрири остида

САНИТАР ТЕКШИРИШНИ ЎТКАЗИШ БОСҚИЧЛАРИ

1. 
   тайёрловчи босқичи: текширишни ўтказувчи мутахассис, бу босқичда маҳсулот сифатига тегишли меъёрий ҳужжатлар, ишлаб чиқариш технологияси, озиқ-овқат маҳсулотлари тарқатиш ва сотиш тартиби билан танишиб чиқади. Агарда маҳсулот учун тегишли расмий меъёрий ҳужжатлар мавжуд бўлмаса, умумий гигиеник талаблар билан солиштирилади.
   
2. 
   хужжатлар билан танишиш босқичи: текширилаётган маҳсулотни тайёрлаш жараёни ва сифатини таърифлайди. Зурур бўлганда истеъмолчи билан сотувчи ўртасида тузилган шартномани кўрсатишини талаб қилиш мумкин. Озиқ-овқатларни сифатини аниқлаганда махсус белгиси бор ёки йўқлиги, сақлаш муддати ва тарқатиш шароитларига эътибор қаратиш лозим.
   
3. 
   маҳсулотни сақлаш жойида текшириш босқичи: маҳсулотни сақлаш тартиби ва шароити, унинг хажмини тақдим этилган ҳужжатларда берилган маълумотлар билан солиштириб текширишга катта эътибор бериш керак. Тараларнинг ҳолати, тамғалар ва огоҳлантирувчи ёзувларга эътибор берилади. Ҳужжатлар ва тараларда аниқланган нуқсонлар, алоҳида белгилар текшириш далолатномасига ёзилади.
   
4. 
   қадоқланган маҳсулотларни очиш босқичи: агар маҳсулотлар бир нечта қадоқлардан иборат бўлса, уларни хаммаси бир вақтда очилади. Агар текшириш мақсади қилиб ДавСТ ёки ТШ ларга таққослаш қўйилган бўлса, ДавСТ ёки ТШ ларда келтирилган маҳсулот миқдори олинади. Агар бу мақсадлар қўйилмаган бўлса, маҳсулотларнинг санитар-гигиеник текширишдан аниқ вазифалари ва маҳсулотларнинг миқдорига қараб умумий хажмидан 10%и ва ундан кўпроғи олиниши мумкин. Агар санитар шифокор томонидан маҳсулотларнинг сифатига шубҳа туғилса, маҳсулотни тупроқ билан зарарланиш, технологик жараённинг бузилиши, зараркунандалар бор йўқлигини аниқлаш ва сифатига баҳо бериш учун органолептик текшириш ўтказилади.
   
5. 
   озиқ-овқат маҳсулотлари органолептик кўрсаткичларини текшириш: хашоратлар ва уларнинг личинкалари бор йўқлиги, бегона ҳид ёки таъм бор йўқлиги ва ифлосланишни аниқлаш учун текширилади. Маҳсулотларнинг ҳиди хона ҳароратида иситилган ва эритилган ҳолатда текширилади. Маҳсулот идишга қадоқланган бўлса, идиш тагидаги ҳид пичоқ ёки махсус найсимон темир асбоб билан аниқланади. Маҳсулот таъмига шубҳа қилмаслик учун уни 20-45 ⁰Сда аниқланади, бундан паст ҳароратда таъм сезиларли даражадан паст бўлиши мумкин.