ЎҚув адабиёти овқатланиш гигиенаси фани бўйича ўҚув қЎлланма профессор Г. И. Шайхова таҳрири остида

БАКТЕРИАЛ ТАБИАТГА ЭГА БЎЛМАГАН ОВҚАТДАН ЗАҲАРЛАНИШЛАРНИ ОЛДИНИ ОЛИШ ЧОРАЛАРИ
Шуни таъкидлашимиз жоизки, бактериал табиатга эга бўлмаган овқатдан заҳарланиш ҳолатлари юқори бўлмаслигига қарамасдан, бактериал овқатдан заҳарланишларга қараганда акс холда оғир ўтиши ва ўлим билан тугаши ўта юқорилиги билан ажралиб туради. Бактериал табиатга эга бўлмаган овқатдан заҳарланиш ҳолатларида қуйидаги чора-тадбирларни амалга ошириш керак.
1. Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларига ядохимикатлар билан ишлов беришда уларда фойдаланиш ва тўғри сақлаш қоидаларига риоя қилиш керак.
2. Озиқ-овқат маҳсулотларни ишлаб чиқаришда турли овқат қўшимчаларидан фойдаланилганда гигиеник талабларга риоя қилиш керак.
3. Озиқ-овқат маҳсулотларни тайёрлаш, сақлаш ва ўрашда ишлатиладиган полимер идишлардан фойдаланишда санитар гигиеник қоидаларга риоя қилиш.
4. Ёзги соғломлаштириш оромгоҳларнинг ходимлари орасида болаларни тоғ саёхатига олиб чиққанда заҳарли бегона ўтлар ва қўзиқоринларни термасликлари ва уларни истеъмол қилмасликларни саниатрия назорат қилиш ва улардан фойдаланмасликлари борасида санитария маорифи ишларни олиб бориш керак.
5. Ахоли орасида қўзиқоринларни йиғиш ва уларни тузлаш, консервалаш борасида санитария маорифи ишларини олиб бориш керак.
6. Озиқ-овқат маҳсулотларни маҳсулотлилик ва санитар экспертизадан аниқ ўтказиш керак.


ТАЪЛИМНИНГ ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ
“Қорбўрон” усулидан фойдаланиш
Бунинг учун гуруҳдаги талабалар тенг 2 га бўлинади. Ҳар бир жамоага сардорлар тайинланади. Ҳар бир жамоа рақиб командага бериш учун 5-10 дақиқа давомида 3-4 тадан савол тайёрлашади. Тайёрланиб бўлингач жамоа сардорлари энг яхши қизиқарли тузилган саволларни танлаб олади. Жамоалар навбат билан бир-бирларига савол берадилар. Тайёрланишга 1 дақиқа берилади. Жавоб 1-2 дақиқа давомида берилади. Ҳар бир савол жавобини тўғрилигини сифатини ўқитувчи шарҳлаб туради, баённомада савол - жавоб ва қўшимча жавоблар кўрсатилади. Жавобларга 5 баллик системада баҳо қўйилади.
Қўшимча жавобларга қуйидаги меъзонларда баҳо қўйилади:
Тўғри қўшимча 1 балл, қисман қўшимчага 0,1 дан 0,5 баллгача, нотўғри қўшимча учун умумий баллдан - 0,5 балл олиб ташланади.
Хулосада ўқитувчи ҳамма балларни жамлайди (ҳар бир жамоаникини алоҳида) ва 6 га бўлинади (3 та савол - 3 та жавоб) хосил бўлган 80 балл жамоанинг бир аъзосиники хисобланади. Жамоанинг фаол аъзосига умумий баллга 0,5 балл қўшилади. Пассив аъзоларидан 0,2- 0,3 балл жарима балл олинади.